BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Małe zwierzęta
Rasy psów – co lekarz weterynarii powinien o nich wiedzieć. Cz. XXVIII. Chart rosyjski borzoj
prof. zwycz. dr hab. Jerzy Monkiewicz
mgr Jolanta Wajdzik
Lekarze weterynarii w swojej codziennej praktyce bardzo często stykają się z psami rasowymi. Niezwykle ważne jest więc dobre rozeznanie w chorobach najczęściej spotykanych w danej rasie, dziedzicznych wadach wrodzonych oraz skłonnościach rasy do określonych chorób.
Oryginalna nazwa rasy: Russkaya psovaya borzaja
Kraj pochodzenia rasy: Rosja
Standard FCI: nr 193
Klasyfikacja FCI:
Grupa X: Charty
Sekcja 1: Charty długowłose i półdługowłose
Użytkowość: Nie podlega próbom pracy
Użytkowanie: Polowanie i coursing
Pochodzenie rasy
Charty od zarania dziejów pomagały ludziom w myślistwie, zwłaszcza na rozległych terenach, gdzie wykorzystywano ich pasję łowiecką oraz prędkość i wytrwałość w gonitwie za zwierzyną. Chart rosyjski borzoj to jedna ze starszych ras. Znany był już w IX wieku. Kroniki francuskie z XI wieku wspominają, że trzy borzoje przybyły do Francji wraz z córką Wielkiego Księcia kijowskiego Anną Jarosławną (żoną Henryka I). Psy tej rasy mieli, a nawet hodowali przez wieki wielcy Rosjanie, w tym carowie i poeci: Iwan Groźny, Piotr Wielki, Mikołaj II, caryca Katarzyna, Puszkin, Turgieniew. Pierwsze konkretne opisy rasy, jak gdyby pierwszy wzorzec, spisał w swym podręczniku myśliwskim Wasyl Lewszyn już w 1750 roku i – co ciekawe – niewiele różni się on od wzorca dzisiejszego.
Rasa wywodzi się z mieszaniny wielu lokalnych psów w typie charta, z których największy udział przypisuje się chartowi górskiemu i chartowi krymskiemu. Niewykluczone jest, że z czasem domieszano jeszcze krew różnych łajek rosyjskich, a także – być może – nawet owczarka szkockiego collie, co miałoby mieć wpływ na charakterystyczny obfity włos i umaszczenie.
Za początki utworzenia rasy w jej współczesnej formie przyjmuje się jednak połowę XVIII wieku. Na rozległych stepach Rosji służyły one wówczas bogatym właścicielom ziemskim do polowań na zające, lisy, a także wilki. W psiarniach, tzw. dworach myśliwskich, trzymano niekiedy kilkaset psów (nawet 500), a konne polowania z nimi należały do ulubionych rozrywek. Łowy takie były niezwykle ceremonialne, bogate i stanowiły niejako potwierdzenie zamożności i znaczenia właścicieli. Dobrze pracujące psy były cenione i osiągały zawrotne ceny, mogły być na przykład przedmiotem wymiany: jeden pies za 200 hektarów ziemi.
Myśliwi bardzo cenili charta rosyjskiego i chętnie go hodowali. Jednak wraz ze zniesieniem pańszczyzny w Rosji (XIX wiek) i związanymi z tym reformami społecznymi oraz własnościowymi zainteresowanie chartem rosyjskim gwałtownie zmalało. Ostoją hod...