Nadczynność tarczycy to najczęściej rozpoznawana endokrynopatia u kotów. Choroba występuje głównie u zwierząt w średnim i starszym wieku. Diagnostyka i leczenie wydają się dość proste, mogą jednak sprawić lekarzowi trudności. Leczenie opiera się na zmniejszeniu wydzielania hormonów tarczycy (leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne) oraz postępowaniu dietetycznym.

Hipertyroidyzm to wynik wzmożonej produkcji oraz wydzielania tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3) przez gruczoł tarczowy. Nadczynność tarczycy u kotów występuje zwykle wskutek rozwoju gruczolaka narządu, którego konsekwencją jest nadprodukcja hormonów (1). W chorobie tej nie stwierdza się predylekcji rasowych ani płciowych, ale choroba dotyka zwykle koty w średnim wieku i starsze (około 12-13 lat). Gruczoł tarczowy u kotów składa się z dwóch płatów, a choroba dotyczy jednego z nich lub obu. W zmienionej tarczycy często stwierdza się guzy rozrostowe. Przypuszcza się, że dochodzi do mutacji genów kodujących białko G lub receptora dla TSH.

Objawy kliniczne

Częstą przyczyną konsultacji lekarskiej jest wychudzenie zwierzęcia przy zwiększonym apetycie, niepokój, pobudzenie oraz wzmożone oddawanie moczu. U niektórych kotów właściciel spostrzega odwrotne objawy – posmutnienie, ospałość i brak apetytu. Zwykle są to pacjenci w wieku powyżej ośmiu lat. Powiększenie samego gruczołu tarczowego nie jest zauważalne dla właściciela, gdyż w większości przypadków jest zbyt słabo wyrażone. Należy nadmienić, że nie każdy kot z nadczynnością tarczycy wykazuje „książkowe” objawy i nie należy przez to wykluczać tej choroby. Dość często chorobie towarzyszą zaburzenia kardiologiczne (2). Jak wiadomo, hormony tarczycy wykazują wielorakie działanie na metabolizm oraz na wiele narządów, stąd objawy towarzyszące mogą być różne i nie wolno ich lekceważyć.

Rozpoznanie

Omacywanie dość często pozwala stwierdzić powiększenie lub asymetrię gruczołu. Należy dokładnie omacać okolicę szyi wzdłuż tchawicy, aż do wpustu do klatki piersiowej.

Główną i najpewniejszą metodą laboratoryjnego rozpoznawania nadczynności tarczycy u kotów jest jednak oznaczenie stężenia T4 w surowicy, które jest powyżej zakresu referencyjnego u około 90% kotów z hipertyroidyzmem. Jeżeli stężenie hormonu jest w...