Temat numeru: onkologia
Radioterapia nowotworów – podstawy oraz zastosowanie w medycynie weterynaryjnej
lek. wet. Magdalena Parys
Radioterapia (RT) jest jedną z trzech metod najczęściej wykorzystywanych w leczeniu nowotworów, obok chirurgii i chemioterapii. Obecnie metoda ta jest coraz bardziej dostępna w leczeniu onkologicznym małych zwierząt. Radioterapia stosowana jest jako monoterapia lub w połączeniu z innymi metodami. Może być stosowana przed, w trakcie lub po zabiegu chirurgicznym oraz razem z chemioterapią lub bez niej. Ze względu na cel RT dzieli się na definitywną i paliatywną.
SUMMARY
Cancer radiotherapy – basics and applications in veterinary medicine
Radiation therapy (RT) is one of the three most commonly used therapeutic modalities in the treatment of cancer, with the other two modalities being surgery and chemotherapy. The use of RT is currently growing in small animal veterinary oncology. Radiotherapy is used as a sole modality or in addition to other therapies. For instance, RT can be used before, during, or after surgery and with or without chemotherapy. Depending on the goal of treatment, RT is divided into definitive and palliative protocols. Ionizing radiation is the type of radiation used in RT. The mechanism of action of radiation is cellular DNA damage. With the development of new and improved technology, it is now possible to deliver higher doses of radiation to the tumor, while sparing nearby normal tissues. Radiotherapy is one of the fastest developing fields of medicine.
Key words: radiotherapy, palliative radiotherapy, definitive radiotherapy, linear accelerator, brachytherapy
Radioterapia jest metodą leczenia za pomocą promieniowania jonizującego. Mechanizm działania polega na uszkodzeniu struktury komórkowego DNA. W związku z nową i ulepszoną technologią możliwe jest dostarczenie wysokich dawek promieniowania do nowotworu, przy jednoczesnym oszczędzeniu zdrowych okolicznych tkanek. Radioterapia jest dzisiaj jedną z najszybciej rozwijających się gałęzi medycyny.
Historia
Historia radioterapii sięga odległych czasów. W 1895 roku Wilhelm Roentgen odkrył promieniowanie, które nazwano promieniami X (promieniami Roentgena). Na początku zaobserwowano, że niskiej energii promienie X przenikają tkanki miękkie ciała ludzkiego, natomiast są pochłaniane przez kości. To odkrycie dało początek zarówno radiologii, jak i RT (1). Rok później Henri Becquerel, prowadząc badania nad uranem, odkrył zjawisko promieniotwórczości. W 1898 roku Maria Skłodowska-Curie i jej mąż Piotr Curie odkryli dwa nowe pierwiastki promieniotwórcze – polon i rad (1, 3). W latach 30. w Polsce otwarto pierwszy instytut leczenia chorób nowotworowych u ludzi za pomocą radioterapii.
