Stany nagłe

Koloidy syntetyczne – dobre, ale wcale nie idealne?

29/03/2018

Małe zwierzęta

Koloidy syntetyczne – dobre, ale wcale nie idealne?

dr n. wet. Magdalena Kalwas-Śliwińska

dr n. wet. Beata Degórska

dr n. wet. Magdalena Ostrzeszewicz

dr hab. Piotr Jurka

dr n. wet. Joanna Bonecka

Katedra Chorób Małych Zwierząt z Kliniką, Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW, Warszawa

Żadna klinika przyjmująca pacjentów w stanie bezpośredniego zagrożenia życia nie jest w stanie skutecznie pracować bez koloidów, uważanych za preparaty niezbędne w efektywnej resuscytacji płynami. W płynoterapii korzysta się z płynów należących do trzech dużych grup: krystaloidów (np. 0,9% NaCl, płyn Ringera z mleczanami, płyn wieloelektrolitowy), koloidów syntetycznych (np. hydroksyetyloskrobia) oraz koloidów naturalnych (np. osocze, krew, koncentrat czerwonokrwinkowy).

SUMMARY

Synthetic colloids – good but not the best?

No intensive care unit could efficiently work without colloid products. Colloids are more effective at expanding intravascular volume comparing to crystalloids and their effect is long-lasting, therefore in hypovolemic patients they were considered the fluids of choice for resuscitation. However, recent scientific reviews and original research articles point out a number of their potential harmful effects such as increased risk of acute kidney injury and mortality. There are three main types of colloid solutions: the dextrans – currently withdrawn from the market in a number of countries due to their adverse effects, the gelatins and the hydroxyethyl starches. The aim of this article was to evaluate the current knowledge about risks and benefits associated with colloids’ use in veterinary medicine.

Key words: synthetic colloids, fluid therapy, hypotension, hydroxyethyl starch

Krystaloidy to wodne roztwory soli. Koloidy syntetyczne to niekrystaliczne substancje składające się z cząsteczek o dużej masie (> 130 kDa) rozpuszczonych w roztworze krystaloidu. W medycynie człowieka i w medycynie weterynaryjnej stosuje się trzy podstawowe rodzaje koloidów syntetycznych: dekstrany, poliżelatyny oraz hydroksyetyloskrobie (HES – ang. hydroxyethyl starch) (2, 18, 27). W ostatnich latach naukowcy poświęcili tym preparatom bardzo wiele uwagi. Co udało się im ustalić? Czy wyniki przeprowadzonych badań powinny nas zachęcać, czy raczej przestrzegać przed zastosowaniem koloidów u naszych pacjentów?

Kiedy i dlaczego stosujemy koloidy?

Płynoterapia stanowi fundament leczenia większości pacjentów w stanie krytycznym (ryc. 1). Ma ona przede wszystkim za zadanie zapobiec hipoperfuzji tkanek bądź ją skorygować, a tym samym zapewnić optymalną dostawę tlenu do tkanek. U stabilnych pac...

częstoskurcz (u kotów możliwa jest bradykardia)
bladość błon śluzowych (u zwierząt z ciężkim niedociśnieniem i posocznicą mogą one być przekrwione)
wydłużenie czasu włośniczkowego > 3 sekundy
zwiększenie częstotliwości oddechów
osłabienie fali tętna
hipotermia (wynikająca z obkurczenia obwodowych naczyń krwionośnych)
skąpomocz (spowodowany hipoperfuzją kłębuszków).

Rodzaje koloidów syntetycznych

Dekstrany – roztwory polimerów glukozy, zawierające cząsteczki o masie 40 kDa (Dekstran 40) lub 70 kDa (Dekstran 70). Z uwagi na ich działania [...]

Czym różnią się krystaloidy od koloidów?

Krystaloidy izotoniczne (np. 0,9% NaCl) zwiększają objętość krwi krążącej, ale efekt ich działania utrzymuje się bardzo krótko (po 30 minutach od [...]

Znaki zapytania

W ostatnich ośmiu latach przeprowadzono liczne, zakrojone na szeroką skalę badania porównujące skuteczność i bezpieczeństwo stosowania koloidów i krystaloidów u pacjentów w stanie bezpośredniego zagrożenia życia [...]

W jaki sposób koloidy mogą powodować uszkodzenie nerek?

Uszkodzenie nerek wywołane przez koloidy klasyfikuje się jako osmotyczny zespół nerczycowy lub uszkodzenia osmotyczne podobne do nerczycy (ang. osmotic nephrosis, osmotic [...]

W jaki sposób koloidy mogą powodować zaburzenia krzepnięcia krwi?

Wśród mechanizmów wyjaśniających wpływ koloidów na proces hemostazy u ludzi wymienia się między innymi efekt rozcieńczenia, zaburzenia czynności oraz zwiększenie eliminacji kompleksu [...]

Jakie mogą być inne działania uboczne koloidów?

Wydaje się, że największy problem ze stosowaniem koloidów dotyczy tak naprawdę ich pożądanej z klinicznego punktu widzenia cechy, a mianowicie długiego okresu półtrwania. [...]

Podsumowanie

Eksperymenty przeprowadzone u zwierząt leczonych koloidami koncentrują się na standardowych modelach hipowolemii (wstrząs pokrwotoczny u szczurów, świń i psów), zakładają użycie starszych rodzajów koloidów, [...]