Zwierzęta egzotyczne
Choroby układu moczowego królików związane z metabolizmem wapnia
lek. wet. Karolina Maniukiewicz-Polewska1
lek. wet. Joanna Pasikowska1
dr n. wet. Tomasz Piasecki2
Choroby układu moczowego królików są częstą przyczyną wizyt tych zwierząt w lecznicach weterynaryjnych. Mogą one obejmować praktycznie każdy odcinek układu moczowego, najczęściej jednak zwierzęta te cierpią z powodu chorób dolnych dróg moczowych. Dla nich proponuje się obecnie wspólne określenie – zespół urologiczny królików (fat lazy pet rabbit syndrome) – analogicznie do zespołu urologicznego kotów. Zespół obejmuje choroby dolnych dróg moczowych wywołane „mulistym” moczem (sludgy urine) oraz kamicę pęcherza i cewki moczowej (5).
Summary
Rabbit urinary tract diseases related to calcium metabolism
Rabbits are animals with very high calcium demand (life-long growing teeth) and a completely different calcium metabolism than that seen in cats and dogs. Total serum calcium levels in rabbits are about 30-50% higher than in most mammals and are strongly related to the diet. An excess of calcium is excreted with an alkaline urea, which puts a significant strain on the rabbit’s urinary system. Rabbit urinary tract disease is thus a common problem most veterinarians face in their practice. Nearly every part of the urinary system may be affected but most cases involve only the lower urinary tract. This condition is commonly known as Fat Lazy Rabbit Syndrome and presents as a sludgy urine or/and the presence of urinary stones in the urinary bladder and urethra.
Key words: kidney diseases, rabbit, rabbit nutrition
Nerki królika mają fasolowaty kształt. Są zlokalizowane w okolicy lędźwiowej kręgosłupa i otoczone dobrze widoczną torebką tłuszczową. Króliki mają nerki jednobrodawkowe gładkie z rozległymi zachyłkami miedniczki nerkowej. Mocz z miedniczki nerkowej jest odprowadzany moczowodami do wydłużonego i stosunkowo cienkościennego pęcherza moczowego (3). Cewka moczowa w początkowym odcinku jest szeroka, a następnie dochodzi do jej silnego zwężenia, zwłaszcza u samców.
Metabolizm wapnia
Od dawna wielu specjalistów chorób zwierząt egzotycznych zwraca uwagę na związek chorób dolnych dróg moczowych królików z ich unikalnym metabolizmem wapnia. Pierwiastek ten w osoczu występuje w trzech postaciach – jako wapń w kompleksach z kwasami organicznymi, jako wapń związany z białkami (albuminami) oraz jako wapń zjonizowany. Ostatnia z wymienionych postaci to aktywna biologicznie frakcja wapnia.
Głównymi regulatorami homeostazy wapniowej są: parathormon – PTH (produkowany przez przytarczyce), kalcytonina (wytwarzana przez komórki C tarczycy) oraz kalcytriol (aktywna postać witaminy D3). Na stężenie wapnia w mniejszym stopniu wpływają takż...
