Behawioryzm
Zespół lęku separacyjnego. Cz. I. Etiologia, obraz kliniczny, problemy diagnostyczne
lek. wet. Agnieszka Janeczek
Zespół lęku separacyjnego jest często spotykanym zaburzeniem behawioralnym psów. Zaburzenie to, ze względu na swój często dramatyczny przebieg kliniczny, bywa źródłem prawdziwych frustracji dla właścicieli zwierząt i lekarzy weterynarii. Pamiętajmy, że na zespół lęku separacyjnego może cierpieć zarówno pacjent wykazujący tradycyjne zaburzenia zachowań, jak i zwierzę z trudnościami w oddawaniu moczu, z wyłysieniami, a nawet... pies, który zbyt często ziewa.
Summary
Separation anxiety. Part 1. Aetiology, clinical presentation and diagnostic approach
Separation anxiety disorder is a common behavioural condition in dogs. With its dramatic clinical progression, the disease is frequently a cause of frustration for pet owners and veterinarians. It is important to bear in mind that separation anxiety can be diagnosed not only in patients exhibiting traditional behavioural problems (destructive behaviors, vocalization) but also in animals presenting with urination problems, dogs with alopecia or even... in dogs who yawn too much.
Key words: separation anxiety syndrome, dog, socialization, destructive behaviors, vocalization
Zespół lęku separacyjnego jest złożonym zaburzeniem zachowania, często przejawiającym się więcej niż jednym objawem klinicznym. Według literatury światowej około 20-40% psów cierpi z powodu lęku separacyjnego, czyli co trzeci konsultowany pacjent ma za sobą epizod lub obecnie zmaga się z tym problemem, co ukazuje skalę zaburzenia (2).
Należy sobie uświadomić, że zachowania lękowe są naturalną konsekwencją konfrontacji zwierzęcia z bodźcami (w tym stresogennymi), z którymi styka się ono w czasie codziennej egzystencji. Poziom wrażliwości psa, a zatem i natężenie odczuwanego przez niego lęku, są bardzo zróżnicowane osobniczo i w znacznej mierze zależą od jakości procesu socjalizacji, zdobytych doświadczeń, potencjału społecznego pacjenta oraz uwarunkowań genetycznych.
Ignorowanie objawów lęku separacyjnego na ogół prowadzi do jego pogłębienia. Często praktykowana strategia czekania, aż problem samoczynnie ustąpi, a pies przyzwyczai się do nowej sytuacji czy też z niej „wyrośnie”, niestety w większości przypadków się nie sprawdza. Przeciwnie, w miarę upływu czasu niepożądane zachowania zazwyczaj nasilają się i utrwalają.
Etiologia
Lęk separacyjny można określić jako „chorobę cywilizacyjną”, na którą ma wpływ styl życia ludzi i ich czworonożnych podopiecznych. Psy są zwierzętami społecznymi, przystosowanymi do życia w stadzie. W środowisku naturalnym funkcję członków stada spełniają inne zwierzęta, a w przypadku zwierząt udomowionych – ich właściciele.
