Choroba cushinga
Nadczynność kory nadnerczy u kotów
dr n. wet. Agnieszka Cekiera
dr hab. Jarosław Popiel prof. nadzw.
Nadczynność kory nadnerczy (zespół Cushinga) u kotów jest rzadko występującą chorobą, spowodowaną zbyt wysokim stężeniem kortyzolu we krwi. Choroba jest zdecydowanie częstsza u psów. Około 80% przypadków to zależny od przysadki hiperadrenokortycyzm spowodowany gruczolakiem lub gruczolakorakiem przysadki. Pozostałe przypadki to hiperadrenokortycyzm nadnerczowozależny – guz nadnerczy o zdolności wydzielniczej (gruczolak/gruczolakorak). Podobnie jak u psów, u kotów spotykany jest również jatrogenny zespół Cushinga, chociaż zdecydowanie rzadziej z powodu większej tolerancji kotów na glikokortykosteroidy.
Summary
Feline hyperadrenocorticism
Feline hyperadrenocorticism is a rare disease caused by high cortisol levels in the blood due to an adrenal or pituitary gland adenoma or adenocarcinoma. Iatrogenic Cushing disease also occurs in cats, but cats are more resistant to the side effects of glucocorticosteroids. Clinical signs differ from those seen in dogs. The article presents the clinical signs, diagnostic work-up and treatment options of feline hyperadrenocorticism.
Key words: cats, hyperadrenocorticism
Objawy kliniczne
Predysponowane są koty w średnim wieku oraz starsze, brak predylekcji rasowych. Wśród objawów dermatologicznych dominują: wyłysienie (grzbiet, boki ciała, brzuch), cienka „pergaminowa” skóra o bardzo delikatnej strukturze, łatwo ulegająca uszkodzeniu, łojotok, wtórne zakażenia (bakteryjne, na tle drożdżaków z rodzaju Malassezia) oraz zarażenie Demodex sp., zaskórniki i hiperpigmentacja. Objawy te wynikają z supresyjnego działania glikokortykosteroidów na proliferację keratynocytów oraz fibroblastów, jak również syntezę kolagenu (Schacke i in., 2002). Uszkodzenia skóry są niebezpieczne, gdyż mogą sprzyjać posocznicy. Dodatkowo wykazano spadek ilości lipidów naskórkowych oraz zwiększenie przeznaskórkowej utraty wody (TEWL).
Objawy ogólne to przede wszystkim polidypsja/poliuria, polifagia lub odwrotnie – brak apetytu i utrata masy ciała, cukrzyca (często insulinooporna) albo stan przedcukrzycowy, zakażenia układu oddechowego, zanik mięśni, powiększenie obrysu brzucha, jak również apatia. Badania wykazały, że u ok. 80% kotów z hiperadrenokortycyzmem występuje cukrzyca, i to właśnie ona jest głównym powodem wizyty u lekarza weterynarii (Feldman i in., 2004).
Jatrogenny zespół Cushinga może pojawić się u kotów każdej rasy, niezależnie od płci. Objawy są podobne do tych w naturalnie występującym hiperadrenokortycyzmie. Charakterystyczne w tym przypadku jest wywinięcie koniuszków uszu wraz z ich wyłysien...
