Nadnercza są parzystymi gruczołami dokrewnymi, ułożonymi pozaotrzewnowo w okolicy przednio-przyśrodkowych biegunów obu nerek. Lewy gruczoł, nieco większy niż prawy, położony jest między aortą i lewą nerką, prawy zaś między żyłą główną doogonową i prawą nerką. Oba nadnercza połączone są luźno tkanką łączną z okolicznymi strukturami, ale torebka prawego nadnercza może być połączona ze śródbłonkiem żyły głównej doogonowej. Na dogrzbietowej powierzchni gruczołu widoczna jest tętnica przeponowo-brzuszna, a żyła przeponowo-brzuszna znajduje się pod gruczołem nadnerczowym (1, 3). W części doogonowej nadnercza leżą w bliskim kontakcie z tętnicą i żyłą nerkową.

Nadnercza składają się z części korowej i rdzeniowej. Ta pierwsza jest odpowiedzialna za wytwarzanie kortykosteroidów, mineralosteroidów oraz hormonów płciowych (androgenów). Rdzeń nadnercza wytwarza katecholaminy oraz niewielkie ilości adrenaliny, noradrenaliny i dopaminy. Do wytwarzania zwiększonej ilości adrenaliny przez rdzeń dochodzi w stanach pobudzenia emocjonalnego. Hormony wydzielane przez korę nadnerczy utrzymują równowagę wodno-mineralną organizmu, pomagają w walce ze stresem oraz podnoszą stężenie glukozy we krwi.

Zaburzenia pracy nadnerczy różnego tła mogą prowadzić do ich niedoczynności lub nadczynności i skutkować chorobą Addisona albo Cushinga (1, 4, 6). Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie Czytelnikom problemów, jakie lekarz weterynarii napotyka w przypadku konieczności usunięcia zmienionego gruczołu.

Wskazaniami do zabiegu są najczęściej nowotwory gruczołu. Wśród pacjentów kierowanych na zabieg adrenalektomii wyróżnia się zazwyczaj dwie grupy – psy, u których podczas przeglądowego badania USG stwierdzono guz nadnercza niepowodujący objawów klinicznych, czyli nieaktywny hormonalnie, oraz pacjenci z czynnym guzem nadnercza powodującym chorobę Cushinga. W pierwszym z wymienionych przypadków przygotowanie pacjentów do operacji nie jest problematyczne, natomiast pacjenci z czynnym hormonalnie guzem nadnercza powinni przejść szereg badań w celu ustalenia stanu zaawansowania choroby oraz zminimalizowania ryzyka powikłań pooperacyjnych. Większość operowanych psów to zwierzęta w średnim i podeszłym wieku (1, 4).