Nieodpowiednio leczona cukrzyca psów może przyczynić się do wystąpienia wielu powikłań i obniżyć komfort życia zwierzęcia. W artykule opisano najczęstsze problemy przy leczeniu tej choroby, które mogą wynikać zarówno ze strony lekarza weterynarii, jak i właściciela psa, samego zwierzęcia oraz stosowanych leków.

Cukrzyca u psów jest chorobą metaboliczną, która charakteryzuje się zaburzeniami równowagi kwasowo-zasadowej, gospodarki węglowodanowej, tłuszczowej oraz białkowej, wynikającymi z całkowitego lub względnego niedoboru insuliny. Zazwyczaj choruje 1-2% osobników w populacji psów, częściej samice. Szczyt zachorowalności przypada na wiek od 7 do 11 lat. Ze względu na charakter tej choroby cukrzycę u psów dzieli się przeważnie na trzy typy:

• typ I – insulinozależny (około 90% przypadków u psów)
• typ II – insulinoniezależny (występuje dość rzadko u psów)
• typ III – tzw. cukrzyca wtórna (spotykana głównie w chorobach endokrynologicznych, na przykład przy nadczynności kory nadnerczy, niedoczynności tarczycy lub w przypadku podawania leków diabetogennych, np. glikokortykosteroidów albo progestagenów) (1).

Za utrzymywanie odpowiedniego stężenia glukozy w organizmie odpowiedzialne są liczne mechanizmy i przemiany biochemiczne. Przy wzroście stężenia glukozy, głównie po posiłkach, dochodzi do wydzielania insuliny z komórek β trzustki. Przy dłuższym okresie nieprzyjmowania pokarmów lub zwiększonym zapotrzebowaniu energetycznym organizmu, a także w hipoglikemii, główną rolę w utrzymywaniu odpowiedniego stężenia glukozy odgrywają hormony stresu, tj. kortyzol, adrenalina i glukagon. Podstawowym problemem w tej chorobie metabolicznej jest niedobór insuliny przy równoczesnym wydzielaniu glukagonu, co wiąże się z następującymi sytuacjami w przemianach ogólnoustrojowych:

• przemiana węglowodanów – wzrost glukoneogenezy i glikogenolizy, zmniejszone przenikanie glukozy do komórek, z wynikającą z tego hiperglikemią. Pojawia się także glukoza w moczu (glukozuria) oraz diureza osmotyczna z utratą wody i elektrolitów
• przemiana tłuszczowa – wzmożona lipoliza oraz wynikająca z tego lipemia przyczyniają się do występowania stłuszczenia wątroby
• przemiana białkowa – wzmożony rozkład białek z dalszym podwyższeniem stężenia glukozy we krwi powoduje wychudzenie, osłabienie oraz opóźnione gojenie się ran (1).