Zmiany klimatu przyczyniają się do zwiększenia geograficznego zasięgu występowania chorób przenoszonych przez stawonogi, zwłaszcza komary. Komary mogą być wektorami zarówno wirusów, bakterii, grzybów, jak i pierwotniaków oraz nicieni. W Polsce główną chorobą zwierząt przenoszoną przez komary jest dirofilarioza psów. W artykule przedstawiono rolę komarów jako wektorów chorób zakaźnych i inwazyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem dirofilariozy.

Ze względu na szerokie geograficzne i środowiskowe rozprzestrzenienie oraz bogactwo gatunkowe komary są ważnym obiektem badań przyrodniczych. Dotychczas na świecie opisano ponad 3500 gatunków komarów (Culicidae), które zgrupowano w trzech podrodzinach: Anophelinae, Culicinae i Toxorhynchinae (18). W Europie stwierdzono 101 gatunków tych ektopasożytów, zaklasyfikowanych do ośmiu rodzajów. W Polsce występuje 47 gatunków komarów, reprezentujących sześć rodzajów (Anopheles, Aedes, Culex, Culiseta, Coquillettidia, Ochlerotatus) (17) (ryc. 1).

W ostatnim czasie, w związku ze zmieniającym się klimatem i postępującą globalizacją, komary zmieniają swój zasięg występowania i preferencje siedliskowe. Wiele gatunków będących wektorami chorób groźnych dla ludzi i zwierząt zawlekanych jest w nasz obszar geograficzny z terenów tropikalnych i subtropikalnych. Lista chorób ludzi i zwierząt przenoszonych przez komary jest długa. Przyjmuje się, że częstotliwość infekcji wirusowych, bakteryjnych, grzybiczych oraz inwazji pasożytniczych u komarów przedstawia się następująco: inwazje pierwotniacze stwierdzane są u 50% komarów, zakażenia grzybicze u 25%, zakażenia bakteryjne u 15%, zakażenia wirusowe u 10%, a inwazje nicieniami również u 10% (5).

Komary mogą przenosić choroby mechanicznie, na przykład na zanieczyszczonych częściach aparatu gębowego, lub też mogą być wektorami biologicznymi, zakażonymi/zarażonymi danym patogenem przez dłuższy czas i stanowiącymi w wielu przypadkach nieodzow...