Diagnostyka obrazowa Koty Onkologia Psy

Zastosowanie endoskopii w onkologii małych zwierząt. Cz. I. Przewód pokarmowy

07/05/2018

Temat numeru: onkologia

Zastosowanie endoskopii w onkologii małych zwierząt. Cz. I. Przewód pokarmowy

lek. wet. Sebastian Borowik, specjalista chorób psów i kotów¹
lek. wet. Mariusz Miazga²

¹ Całodobowa Lecznica „Sfora”

² Przychodnia Weterynaryjna Pobłocki i Miazga

Poniższy artykuł ma na celu ukazanie klinicznych doświadczeń autorów w zakresie zastosowania endoskopii w rozpoznawaniu nowotworów u zwierząt oraz postępowania terapeutycznego. Zmiany rozrostowe bywają czasem wykrywane przypadkiem podczas tego badania, nie zawsze ukierunkowanego na szukanie nowotworu. Jednocześnie endoskopia jest bardziej czułą metodą na przykład w porównaniu z USG (odpowiednio 95% i 50%) w rozpoznawaniu nowotworów przewodu pokarmowego, określaniu zasięgu zmian oraz ustalaniu ich lokalizacji (14, 15). W praktyce oznacza to, że brak zmian nowotworowych w badaniu RTG lub USG nie może być wystarczającą przesłanką wykluczającą nowotworzenie!

SUMMARY

Endoscopy in small animal oncology

Numerous diagnostic methods are utilized in veterinary oncology as well as in human medicine to identify and locate neoplastic lesions. In the authors’ opinion endoscopy is one of the most useful tools; however, it is seldom considered during routine oncological work-up. Like every diagnostic procedure, endoscopy has limitations resulting from its sensitivity and specificity being affected by many factors, mostly the operator’s experience.

Key words: endoscopy, oncology, digestive tract

Epidemiologia nowotworów przewodu pokarmowego

Guzy przełyku spotykane są rzadko. Stanowią mniej niż 0,5% wszystkich nowotworów rozpoznawanych u psów i kotów (z wyjątkiem obszarów endemicznych występowania pasożyta Spirocerca lupi, odpowiadającego za rozwój wtórnych mięsaków – Afryka, Izrael, niektóre rejony Stanów Zjednoczonych). Częściej zdarzają się guzy żołądka, stanowiące około 1% chorób nowotworowych. Raki gruczołowe to z kolei około 70-80% nowotworów żołądka u psów. Na raka żołądka chorują zwykle psy w średnim wieku (8-letnie), a guzy łagodne (np. mięśniak gładkokomórkowy) spotykane są u psów starszych (średnio 15-letnich). U kotów w żołądku przeważnie występuje chłoniak jako pojedynczy guz pierwotny lub jedna z lokalizacji chłoniaka wieloogniskowego.

Odcinkiem przewodu pokarmowego, który u psów i kotów najczęściej objęty jest nowotworzeniem, są jelita. Zmiany te stanowią prawie 10% wszystkich nowotworów u tych gatunków. U psów w większości przypadków lokalizują się w okrężnicy i prostnicy, u kotów zaś 90% to nowotwory jelita cienkiego. Trzy czwarte kocich nowotworów jelit to chłoniak, rzadziej występuje rak, guz z komórek tucznych i mięśniak gładkokomórkowy mięsakowy. U psów chłoniak i rak notowane są z podobną częstotliwością, rzadziej natomiast spotykany jest mięsak gładkokomórkowy. Najwięcej nowotworów jelit u psów stwierdza się w wieku 6-9 lat (w przypadku mięsaka gładkokomórkowego 12 lat), a u kotów w wieku 10-12 lat. Nowotwory jelita grubego występują przede wszystkim u psów – najczęściej rozpoznawane są gruczolakoraki i raki, rzadziej mięśniaki, mięsaki gładkokomórkowe, nowotwór podścieliskowy, guzy histiocytarne, guzy z komórek tucznych i z komórek plazmatycznych (1, 8, 15).

Endoskopia przewodu pokarmowego

Endoskopia przewodu pokarmowego polega na wziernikowaniu poszczególnych odcinków za pomocą specjalistycznego sprzętu optycznego ze źródłem światła. W zależności od ocenianego odcinka badanie [...]

Biopsja endoskopowa

Istnieje wiele typów i technik biopsji endoskopowej, zależnych m.in. od rodzaju użytych kleszczyków oraz doświadczenia badającego. Dla osiągnięcia miarodajnego wyniku istotne jest [...]

Przełyk

Pobranie bioptatu z błony śluzowej przełyku jest trudne technicznie ze względu na twardość i tendencje do ześlizgiwania się kleszczyków. W przełyku zatem bardziej miarodajna [...]

Żołądek

W żołądku uzyskuje się bioptaty dobrej jakości, gdy kleszczyki biopsyjne są ustawione pod kątem 90 stopni do błony śluzowej. Istotne jest, by [...]

Dwunastnica

Biopsję dwunastnicy wykonuje się pod kontrolą wzroku, wprowadzając wziernik do światła narządu, lub „na ślepo” (głównie u kotów i małych psów), dochodząc endoskopem [...]

Okrężnica

Możliwość wziernikowania jelita grubego zależy głównie od średnicy posiadanego sprzętu oraz wielkości pacjenta. Do oceny okrężnicy zstępującej i prostnicy można użyć wzierników [...]

Leczenie

Leczenie chorób nowotworowych przewodu pokarmowego zależy od rodzaju guza, jego lokalizacji i stopnia zaawansowania klinicznego. Większość zlokalizowanych guzów podlega leczeniu chirurgicznemu. Rzadziej [...]

Podsumowanie

Mimo że endoskopia ma, jak wspomniano, swoje ograniczenia, w praktyce autorów chorobę nowotworową w wielu przypadkach udało się zdiagnozować tylko dzięki tej technice [...]