Jądra są dobrze dostępne do badania palpacyjnego, dlatego jednym z najczęstszych powodów wykonywania ultrasonograficznego badania jąder jest zmiana ich rozmiaru, kształtu lub konsystencji, jak również zmiany w tkankach miękkich okołojądrowych i mosznie. Szczególnym zaleceniem jest zaburzenie hormonalne, którego przyczyny poszukuje się w jądrach, a także zaburzenia płodności oraz ocena umiejscowienia jądra wnętrowskiego, choć w tym ostatnim chodzi raczej o jego odnalezienie, a w mniejszym stopniu o zmiany w strukturze. Oczywiście wskazań do badania jąder u kotów jest znacznie mniej, a głównym z nich jest poszukiwanie jąder wnętrowskich.

Technika badania

Przygotowanie zwierzęcia do badania jąder nie wymaga nieprzyjmowania posiłków, chyba że chodzi o poszukiwanie jąder wnętrowskich w jamie brzusznej. W tym wypadku pomocne jest także prawidłowe wypełnienie pęcherza moczowego. Depilacja nie jest niezbędna, nawet kiedy zachodzi konieczność badania jamy brzusznej. Z uwagi na dostępność jąder badanie można wykonywać w dowolnej pozycji, a przy wnętrostwie badanie przeprowadza się w różnych ułożeniach – na boku, na grzbiecie lub w pozycji stojącej. Technika badania nie odbiega od ogólnie przyjętych norm badania narządów miąższowych. Narząd należy oceniać w przekrojach poprzecznych i podłużnych oraz – w przypadku ewentualnego stwierdzenia zmian – także skośnych, dobranych do specyficznych warunków anatomicznych. Z uwagi na konsystencję jąder ważne jest, by nie wywierać zbytniego nacisku, deformującego lub przemieszczającego ewentualne drobne zmiany w okolicę podgłowicową, słabiej widoczną. Najlepiej wykorzystać jądro drugostronne jako nakładkę dystansującą (ryc. 1). Jądro jako okno akustyczne do badania wykorzystuje się także przy ocenie najądrza i powrózka nasiennego oraz jego naczyń. Do badania stosuje się głowice o wysokiej częstotliwości – od 7,5 MHz, można używać także głowic liniowych.

Ważne jest też, by w czasie badania nie ograniczać się do samych jąder, lecz ocenić także struktury okołojądrowe, takie jak najądrze wraz z ogonem, i powrózek nasienny. W celu wykrycia ewentualnych zaburzeń przepływu przydatne jest wykorzystanie techniki doplerowskiej do oceny naczyń krwionośnych. Istotne jest również poszukiwanie ewentualnej obecności płynu w mosznie oraz badanie okolicznych węzłów chłonnych.

Jeżeli u psa nie udaje się odnaleźć jąder, a nie ma pewności, że był on poddany kastracji, pomocna może być ocena gruczołu krokowego – po kastracji powinien być zanikowy. Gruczoł krokowy warto ocenić także w przypadku zmian patologicznych stwierdz...