Leki moczopędne są jedną z podstawowych grup leków stosowanych w chorobach układu krążenia, szczególnie w przewlekłej niewydolności serca, zarówno u ludzi, jak i u zwierząt. Przewlekła niewydolność serca przyczynia się do aktywacji szeregu mechanizmów kompensacyjnych w organizmie. Jednym z nich jest uruchomienie osi renina–angiotensyna–aldosteron. Aktywacja tego układu powoduje zatrzymywanie (retencję) wody oraz sodu w organizmie. Początkowo mechanizm ten przyczynia się do utrzymania rzutu minutowego serca oraz prawidłowej perfuzji tkanek, w dalszym efekcie powoduje jednak wzrost objętości płynów w przestrzeni pozakomórkowej. Konsekwencją tych zmian jest wzrost ciśnienia końcoworozkurczowego w jamach serca, a następnie przerost mięśni komór, w szczególności lewej.

Wiele objawów przewlekłej niewydolności serca wynika z retencji wody oraz sodu, która prowadzi do nadmiernego rozszerzenia naczyń i przestrzeni pozanaczyniowych. Środki moczopędne (diuretyki) należą do najdłużej stosowanych leków w terapii niewydolności serca. Poprzez zwiększenie wydalania wody i sodu z organizmu zmniejszają obciążenie wstępne, czyli wielkość siły potrzebnej do maksymalnego rozciągnięcia mięśnia komór, oraz następcze, czyli wielkość siły, z jaką krew rozciąga ściany komór w momencie otwarcia zastawek półksiężycowatych. Zmniejszają również zapotrzebowanie serca na tlen.

Diuretyki są to substancje, które działając bezpośrednio na poszczególne struktury nefronu, powodują zwiększone wydalanie sodu oraz wody. Ogólny mechanizm działania leków moczopędnych opiera się na blokowaniu transportu jonów sodu i chlorków (wyjątkiem są leki osmotycznie czynne). Leki diuretyczne ze względu na miejsce działania w nefronie i budowę chemiczną można podzielić na kilka grup (tab. I). Poza tym różnią się również siłą działania moczopędnego (tab. II).

W Polsce jest niewiele diuretyków zarejestrowanych do stosowania w medycynie weterynaryjnej. Są to jedynie leki z grupy diuretyków pętlowych – furosemid i torasemid, oraz antagonista aldosteronu, czyli spironolakton. Dawki wybranych leków moczopędnych stosowanych u psów i kotów w terapii przewlekłej niewydolności serca są podane w tab. III (1, 2).

Diuretyki pętlowe

Jest to najczęściej stosowana grupa zarówno w medycynie człowieka, jak i medycynie weterynaryjnej. Nazwa „diuretyki pętlowe” pochodzi od tego, że miejscem ich działania jest ramię wstępujące pętli Henlego, czyli pętli nefronu odpowiadającej między...

Podstawowymi lekami tej grupy są furosemid i torasemid. Substancje te różnią się między innymi siłą i długością działania moczopędnego. W leczeniu przewlekłej niewydolności serca preferowane jest podawanie diuretyków drogą doustną, jedynie w przyp...