Nadczynność tarczycy jest zaburzeniem wieloukładowym wynikającym z nadmiernego stężenia trójjodotyroniny (T3) i(lub) tyroksyny (T4) we krwi. Uwzględnienie stężenia tyroksyny w badaniach profilaktycznych u starszych kotów, jak również u kotów chorych, umożliwia wcześniejsze wykrycie choroby, zanim kot zacznie wykazywać charakterystyczne objawy (m.in. wychudzenie, pobudzenie, deformacja na szyi). Jednakże z wcześniejszym rozpoznaniem wiążą się następujące pytania: Jakie znaczenie dla zdrowia ma wczesne wykrycie nadczynności? Kiedy zacząć leczenie? Czy leczyć ją i kiedy, jeżeli występują też inne choroby, takie jak przewlekła niewydolność nerek i choroba serca?

Wprowadzenie

Częstotliwość występowania nadczynności tarczycy u kotów stale rośnie. Choroba ta jest rozpoznawana u 1,5-11,4% starszych kotów na całym świecie (1, 3, 4, 6, 18, 21, 22, 27, 37). Nadczynność tarczycy jest najczęstszym zaburzeniem endokrynologicznym u kotów w średnim wieku i starszych w Stanach Zjednoczonych, gdzie przypadłość ta dotyka 10% zwierząt powyżej 10. roku życia (4, 27, 35). Jednakże według badania Namba i wsp. (2014) najmłodszy kot, u którego zdiagnozowano nadczynność tarczycy, miał zaledwie 2 lata i 9 miesięcy. Typowy obraz kota z tą chorobą przedstawia ryc. 1. Badania histopatologiczne wykazały, że większość kotów (98%) cierpi na łagodne rozrosty nowotworowe tego gruczołu (przerost gruczolakowaty, czyli tzw. wole toksyczne guzkowe) (4, 21, 24, 37). Tylko 2% kotów z nadczynnością tarczycy ma złośliwego raka (4, 20, 21). W bardzo dużych rakach może występować martwica lub mineralizacje (27, 37). Zmiany złośliwe mogą być miejscowo inwazyjne albo dawać przerzuty do płuc bądź węzłów chłonnych (zagardłowych lub szyjnych doogonowych) (37). W najczęściej występującym przeroście gruczolakowatym tarczycy w prawie 70% przypadków powiększenie dotyczy obydwu płatów (10, 37). Prawidłowy płat gruczołu tarczowego ma około 2 cm długości i około 0,3 cm szerokości (37). Czasem można spotkać torbiele tarczycy, które mogą występować u kotów z prawidłową czynnością tego gruczołu lub u pacjentów z nadczynnością. Ponadto torbiele mogą towarzyszyć zarówno łagodnym, jak i złośliwym zmianom (19).

Nie są znane jednoznaczne przyczyny rozwoju nadczynności tarczycy u kotów. Rozważa się wiele czynników (3, 16, 18, 20, 21, 39). Badanie Kass i wsp. z 1999 roku wykazało, że istnieją predyspozycje genetyczne do tej choroby. Koty syjamskie i birmańs...

Rozpoznawanie

Hormony tarczycy wpływają na pracę wielu narządów, dlatego na obraz kliniczny kota z nadczynnością tarczycy składa się wiele objawów. Żaden z nich nie jest jednak patognomoniczny. Czasem objawy mogą być niemalże niezauważalne. Zdarza się, że łagod...