BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Zwierzęta egzotyczne
Grasiczaki u królików – objawy, rozpoznawanie i leczenie
lek. wet. Katarzyna Kacprzak-Kamińska1
dr hab. Olga Szaluś-Jordanow2
dr hab. Rafał Sapierzyński3
lek. wet. Estera Zawłocka-Hutny4
lek. wet. Magdalena Bralewska1
dr hab. Michał Czopowicz5
Grasiczaki są stosunkowo częstymi nowotworami u królików. Wśród objawów klinicznych dominują: duszność wynikająca z ucisku guza i(lub) obecności wolnego płynu w jamie klatki piersiowej, nietolerancja wysiłkowa oraz obustronny wytrzeszcz. W zaawansowanej postaci obserwuje się także obrzęk głowy, szyi i kończyn piersiowych. Metody leczenia grasiczaków obejmują leczenie chirurgiczne, radioterapię i chemioterapię. Najlepsze wyniki daje radioterapia, a czas przeżycia po zastosowaniu tej metody ocenia się na mniej więcej 10 miesięcy.
Grasiczaki są to nowotwory wywodzące się z komórek nabłonka grasicy, ale zawsze są infiltrowane różną liczbą limfocytów (Olchowy i wsp., 1996; Ströbel i wsp., 2014). Aktualna klasyfikacja histologiczna Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wymienia pięć głównych typów grasiczaków: A, AB, B1, B2 i B3, w zależności od cech cytologicznych i strukturalnych oraz proporcji komórek nabłonka do limfocytów. W medycynie weterynaryjnej nie wykazano jednak przydatności klinicznej tej klasyfikacji (Marx i wsp., 2015a). Jeśli odsetek limfocytów jest wysoki, rozpoznanie różnicowe w takim przypadku musi uwzględniać chłoniaka. W tym celu przydatne jest barwienie immunohistochemiczne wykrywające ekspresję cytokeratyny typową dla komórek nabłonka, ponieważ nawet niewielka ich liczba w masie guza silnie wskazuje na grasiczaka (Meuten D.J., 2016).
Przez wiele lat grasiczaki uważano za guzy niezłośliwe zarówno u ludzi, jak i w medycynie weterynaryjnej. Opinia ta jest nadal podtrzymywana przez najnowszą klasyfikację patologii weterynaryjnej, opublikowaną w 2016 r. (Jubb i wsp., 2016). Klasyfikacja ta opiera się jednak na wytycznych WHO opublikowanych w 2004 r., które już wtedy klasyfikowały grasiczaki jako guzy o niepewnym lub nieznanym charakterze, podczas gdy obecna klasyfikacja jednoznacznie definiuje je jako guzy złośliwe (kod ICD-O 3) ze względu na dobrze udokumentowany potencjał przerzutowy (Marx i wsp., 2015a). Jedną z podstaw klasyfikacji nowotworów jest zdolność komórek nowotworowych do rozsiewu z pierwotnego ogniska do węzłów chłonnych oraz najbliższych i odległych tkanek i narządów. U zwierząt opisane są przypadki przerzutów grasiczaków (Olchowy i wsp., 1996; Hill i wsp., 2017), co potwierdza fakt, że również w medycynie weterynaryjnej grasiczaki powinny zostać sklasyfikowane jako nowotwory złośliwe.
Grasiczaki są stosunkowo często stwierdzane u królików. Ocenia się, że jest to 7% wszystkich guzów u tego gatunku (Wagner i wsp., 2005; Dolera i wsp., 2016). Objawy kliniczne związane z obecnością grasiczaków u królików obejmują duszność (77% przy...