Odpowiednie przygotowanie przed znieczuleniem zawsze zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań. Ma ono szczególne znaczenie u zwierząt z chorobą współistniejącą (na przykład układu nerwowego), niekoniecznie związaną z celem operacji. W części pierwszej artykułu przedstawiono najważniejsze wytyczne dotyczące przygotowania przed znieczuleniem, schematów połączeń anestetyków wraz z dawkami, płynoterapii, kluczowych parametrów do monitorowania oraz terapii bólu, wykorzystywanych w anestezji psów i kotów z zaburzeniami układu nerwowego.

W anestezjologii weterynaryjnej określenie „pacjent neurologiczny” dotyczy zwierząt:

• z rozpoznaną chorobą układu nerwowego, przygotowywanych do planowych operacji chirurgicznych (na przykład choroby rdzenia kręgowego, padaczka, nowotwory wewnątrzczaszkowe) lub z innych przyczyn
• poddawanych badaniom diagnostycznym ze względu na podejrzenie zmian o podłożu neurologicznym (na przykład radiografia, tomografia komputerowa, pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
• w trybie pilnym, po wypadkach, na skutek których mogło dojść do urazu czaszki lub rdzenia.

Mechanizmy regulacyjne istotne dla prawidłowego przebiegu znieczulenia

U psów i kotów z zaburzeniami układu nerwowego podczas znieczulenia najważniejsze jest utrzymanie prawidłowego przepływu krwi w mózgu. Zależy on od ciśnienia perfuzyjnego oraz oporu naczyń. Ciśnienie perfuzyjne jest różnicą pomiędzy średnim ciśnieniem tętniczym krwi i ciśnieniem wewnątrzczaszkowym. Zachowanie prawidłowej czynności mózgu w trakcie znieczulenia odbywa się poprzez utrzymanie prawidłowych wartości ciśnienia tętniczego, autoregulację mechanizmów naczynioruchowych, obniżenie zbyt wysokich wartości ciśnienia wewnątrzczaszkowego oraz zapewnienie prawidłowej perfuzji naczyń. Mechanizmy autoregulacyjne utrzymują mózgowy przepływ krwi na stałym poziomie, w zakresie wartości ciśnień perfuzyjnych od 50 do 150 mmHg. Jeśli zostaną one przekroczone (na przykład przy uszkodzeniu mózgu), następuje utrata zdolności organizmu do regulacji przepływu krwi. Wówczas o tym, czy przepływ krwi będzie prawidłowy, decyduje średnie ciśnienie tętnicze krwi. Na prawidłową regulację przepływu krwi w mózgu wpływa także ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi tętniczej (PaCO₂). Przy zbyt niskich wartościach PaCO₂ może dojść do niedokrwienia i niedotlenienia mózgu (5).

Ogólne zalecenia dotyczące monitorowania zwierząt z zaburzeniami układu nerwowego

Monitorowanie czynności życiowych pacjenta podczas znieczulenia powinno uwzględniać liczbę uderzeń serca na minutę, tętno, liczbę oddechów na minutę, stopień wysycenia hemoglobiny tlenem (saturację krwi), ciśnienie tętnicze krwi oraz temperaturę w...