Ważnym problemem w dermatologii weterynaryjnej są tzw. dermatozy topograficzne, czyli choroby, których objawy lokalizują się w określonych okolicach ciała. Mogą one dotyczyć przykładowo lusterka nosa, opuszek palcowych, małżowin usznych lub dalszych odcinków kończyn.

Do dermatoz topograficznych należą między innymi te obejmujące pazury. Tego typu problemy nie są wprawdzie często spotykane w praktykach zajmujących się małymi zwierzętami, ale stanowią około 1,3-2,2% wszystkich przypadków dermatologicznych u psów (16). Najważniejsze nieprawidłowości dotyczące pazurów wraz z ich terminologią zostały przedstawione w tab. I.

Pazury u psów ochraniają głębiej położone tkanki, pełnią funkcje lokomotoryczne oraz funkcje narządów chwytnych i czuciowych. U zdrowego psa wzrost pazurów odbywa się w tempie około 2 mm na tydzień, a do ich pełnego odrostu w przypadku utraty dochodzi po mniej więcej 6-9 miesiącach (15).

Jednym z zaburzeń dermatologicznych, w których przebiegu pojawiają się zmiany związane z pazurami, jest toczniowe zniekształcenie pazurów, występujące w literaturze polskiej również pod nazwą onychodystrofia toczniowa (będącą bezpośrednim tłumaczeniem z języka angielskiego – symetrical lupid onychodystrophy, inaczej lupoid onychitis). Pierwszy raz choroba została opisana przez Scotta i wsp. w 1995 roku (14). Autorzy ci zaproponowali powyższą nazwę choroby, biorąc pod uwagę przede wszystkim cechy histopatologiczne, które są zbliżone do obserwowanych w przypadku tocznia rumieniowatego. Inną nazwą choroby, uważaną przez niektórych autorów za bardziej prawidłową z uwagi na patomechanizm choroby, jest lupid onychitis, czyli toczniowe zapalenie macierzy pazura (6). Najnowsze publikacje opisujące chorobę proponują dla omawianego zaburzenia nazwę symetrical onychomadesis, czyli symetryczna utrata pazurów (17).

Omawianą chorobę można klasyfikować jako zaburzenie z grupy tocznia. Jest ona zaliczana – obok tocznia pęcherzowego oraz złuszczającego – do jego rzadkich form lub do chorób toczniopodobnych. Onychodystrofia może stanowić poważny problem diagnostyczny i terapeutyczny, szczególnie w przypadku ras predysponowanych (do których zalicza się owczarki niemieckie, sznaucery miniaturowe, sznaucery olbrzymy, labradory, border collie, gordon setery, boksery, greyhoundy). W praktyce klinicznej tego typu przypadki, jak nadmieniono wcześniej, rozpoznawane są rzadko.

Przyczyny powodujące rozwój choroby nie są w pełni poznane. Za najbardziej istotne uważa się powody żywieniowe, metaboliczne, autoimmunologiczne lub związane z immunosupresją (7). Przypuszcza się, że choroba może mieć uwarunkowania genetyczne, w z...