XIX Kongres Akademii po Dyplomie WETERYNARIA już 15-16.03.2025 r. w Warszawie! Sprawdź program kongresu >
Zwierzęta egzotyczne
Inwazje pasożytów wewnętrznych u domowych gryzoni
dr n. wet. Paweł Górski1
dr n. med. lek. wet. Dawid Jańczak2
dr hab. n. wet. Wojciech Zygner1
dr n. zootech. Justyna Bartosik1
mgr Justyna Kaczyk1
Gryzonie różnych gatunków są już od lat często trzymane w domach jako zwierzęta towarzyszące. Do grona „tradycyjnych” ulubieńców z tej grupy, takich jak chomik syryjski czy kawia domowa (świnka morska), w ostatnich latach dołączają kolejne gryzonie – szynszyle, myszoskoczki oraz inne gatunki. Wszystkie one mogą być żywicielami różnych pasożytów wewnętrznych, należących do wielu grup systematycznych.
Generalnie pasożyty wewnętrzne domowych gryzoni można podzielić na pierwotniaki (pasożyty jednokomórkowe zaliczane do kilku odrębnych typów) i robaki (czyli zwierzęta zaliczane do płazińców lub nicieni). Mogą to być pasożyty swoiste dla danego gatunku bądź rodzaju gryzonia albo wiele różnych ssaków może być atakowanych przez jeden gatunek pasożyta (na przykład przez Cryptosporidium parvum). Trzeba pamiętać, że niektóre pasożyty mało wyspecjalizowane wobec konkretnego żywiciela mogą zasiedlać nie tylko organizmy gryzoni, ale także psów, kotów, innych udomowionych ssaków oraz ludzi.
W większości przypadków inwazje nie powodują wystąpienia swoistych objawów, a często (przy niewielkiej intensywności) nie ma ich wcale. Większość organizmów pasożytniczych zasiedla przewód pokarmowy, dlatego objawy, jeśli wystąpią, dotyczą tego układu. Może być to biegunka lub zaparcia, świąd okolic odbytu (przy inwazji owsików), a także pogorszenie jakości włosów i ogólnego stanu zdrowia związane z niedoborami żywieniowymi. Większość inwazji pasożytniczych rozpoznaje się metodą flotacji w nasyconym roztworze soli kuchennej. W przypadku poszukiwania cyst Giardia sp. częściej stosuje się barwienie płynem Lugola zawiesiny próbki kału w roztworze fizjologicznym. W walce z pasożytami, oprócz stosowania leków podawanych najczęściej doustnie, ważne jest utrzymanie odpowiedniej higieny, czyli przede wszystkim częsta wymiana ściółki. Poza tym nabywane zwierzęta powinny pochodzić ze sprawdzonych źródeł, a nowe nabytki w hodowli należy poddać kilkudniowej kwarantannie i obserwacji, zanim dopuści się je do kontaktów z gryzoniami już przebywającymi w domu.
Pierwotniaki
Do pierwotniaków zalicza się obecnie jednokomórkowe organizmy należące do wielu typów systematycznych i często bardzo słabo ze sobą spokrewnione. Niemniej określenie to nadal funkcjonuje w nauce i medycynie. Niektóre gatunki są mało chorobotwórcze...
Rozpoznanie tej inwazji polega na znalezieniu pod mikroskopem cyst pierwotniaka w badanym kale. Aby cysty te były lepiej widoczne, stosuje się barwienie płynem Lugola zawiesiny niewielkiej ilości odchodów w 0,8% roztworze NaCl. Rzadziej wykorzysty...