Guz komórek tucznych jest nowotworem wywodzącym się ze stransformowanych nowotworowo mastocytów, który może pojawić się w różnych narządach i wykazywać różne zachowanie biologiczne. Obraz kliniczny mastocytom różni się w zależności od lokalizacji zmiany oraz stopnia histologicznej złośliwości nowotworu. Co więcej, zarówno przebieg kliniczny, jak i sposób klasyfikacji histologicznej guzów komórek tucznych u psów i kotów wykazują znaczne różnice i w rzeczywistości stanowią one odrębne jednostki chorobowe.

Większość mastocytom skóry, które rozpoznaje się u psów, to zmiany o niskiej złośliwości biologicznej. Pewien odsetek guzów komórek tucznych u tego gatunku charakteryzuje się jednak złośliwym zachowaniem biologicznym. Z kolei skórne mastocytomy u kotów to w większości przypadków zmiany niezłośliwe, a złośliwe formy tych nowotworów zdarzają się rzadko. Kluczową rolę w ustaleniu strategii postępowania z pacjentem, u którego rozpoznano guza komórek tucznych, odgrywa precyzyjne zidentyfikowanie zmiany, z określeniem jej potencjału złośliwości oraz ustaleniem stopnia zaawansowania klinicznego choroby w każdym przypadku. W niniejszym artykule zostaną przedstawione najważniejsze informacje dotyczące rozpoznawania guzów komórek tucznych u psów. Podobne informacje dotyczące kotów można znaleźć w monografii „Onkologia małych zwierząt z elementami analgezji”, która ukazała się w marcu 2020.

Wprowadzenie

Mastocytoma jest nowotworem powszechnie występującym u psów. W zdecydowanej większości przypadków lokalizuje się w skórze i(lub) tkance podskórnej. Dużo rzadziej proces powstaje poza skórą, a przypadki przebiegające z zajęciem narządów wewnętrznych i(lub) węzłów chłonnych to z reguły uogólnienie się procesu o wysokiej złośliwości ze skóry albo tkanki podskórnej. Według badań krajowych guzy komórek tucznych u psów stanowią 17,7% wszystkich zmian nowotworowych skóry (1). Zwiększone ryzyko pojawienia się skórnej formy mastocytomy u psów stwierdzono u sterylizowanych suk, bokserów, golden retrieverów, labradorów, mopsów, buldogów francuskich, dobermanów, jamników, psów rasy shar pei, mastyfów i terierów (2). W ostatnio opublikowanych badaniach epidemiologicznych przeprowadzonych na dużej populacji psów w Polsce wykazano, że do ras predysponowanych do pojawienia się MCT o wysokiej złośliwości należą psy rasy shar pei i american staffordshire terrier. Z kolei psy ras: bokser, labrador, buldog francuski, golden retriever, ale także american staffordshire terrier wykazują zwiększoną skłonność do zachorowania na guza komórek tucznych o niskiej złośliwości (2).