Historia mezenchymalnych komórek zrębu (zwanych też mezenchymalnymi komórkami macierzystymi, MSC) jest jak niezły serial – ma dużo niespodziewanych zwrotów akcji i nie wiadomo, jak się skończy. W najnowszej odsłonie populacja ta ukazuje się pod postacią czynnika wzmacniającego tolerancję immunologiczną. Wyniki badań klinicznych testujących transplantacje MSC w zaburzeniach immunologicznych u ludzi są obiecujące. Niniejszy artykuł prezentuje aktualny stan wiedzy w odniesieniu do zastosowania przeszczepień MSC u pacjentów weterynaryjnych cierpiących z powodu takich chorób jak alergie czy zaburzenia o charakterze autoimmunologicznym.

Mezenchymalne komórki zrębu (MSC, inaczej mezenchymalne komórki macierzyste) są obecnie najczęściej przeszczepianą populacją u pacjentów weterynaryjnych (krótka charakterystyka populacji znajduje się w ramce). Jest to bardzo ciekawy rodzaj komórek, który ujawnił już kilka różnych „twarzy”. Na początku potencjał terapeutyczny MSC kojarzono głównie ze zdolnościami do wielokierunkowego różnicowania i związanej z tym bezpośredniej regeneracji (na przykład kości, chrząstki, ścięgien). W drugiej fazie badań nad tą populacją dominował pogląd, że MSC wspierają regenerację poprzez parakrynne wspomaganie angiogenezy i lokalnych komórek prekursorowych. Obecnie najwięcej zainteresowania budzą zdolności MSC do hamującego wpływania na komórki układu odpornościowego. W 2018 roku Europejska Agencja Leków (EMA) po raz pierwszy (i na razie jedyny) dopuściła do stosowania lek bazujący na komórkach MSC. Rejestracja dotyczy stosowania komórek (konkretnego preparatu przygotowywanego pod nazwą handlową) u pacjentów ze złożonymi przetokami odbytu w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna. W chorobie tej ważnym czynnikiem etiologicznym jest zaburzenie czynności układu odpornościowego. Dlatego w niniejszym artykule chciałabym przyjrzeć się właśnie owym właściwościom immunomodulacyjnym populacji MSC, a dokładniej obecnej wiedzy o realnym potencjale klinicznym tej populacji w leczeniu zaburzeń immunologicznych u psów i kotów.

Zainteresowanie interakcjami między MSC a komórkami układu odpornościowego zaczęło się w 2003 roku. Katarina Le Blanc wraz z zespołem wykazała, że MSC dodane do stymulowanych limfocytów powodują istotne zahamowanie aktywacji limfocytów i spadek te...