Zmiany klimatu przyczyniają się do zwiększenia geograficznego zasięgu występowania chorób przenoszonych przez stawonogi. Na świecie główną chorobą psów przenoszoną przez komary jest dirofilarioza. W artykule przedstawiono istotę sercowej postaci dirofilariozy oraz metody jej rozpoznawania, a także monitoring tej inwazji przeprowadzony przy użyciu szybkich testów diagnostycznych u psów na terenie wschodniej Polski.

Zmiany klimatyczne i ekologiczne, wraz ze wzrostem częstości podróżowania właścicieli ze zwierzętami, mogą mieć wpływ na sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych i inwazyjnych w Europie oraz pojawianie się nowych jednostek na terenach, które wcześniej nie były dla nich endemiczne. Zawleczenie nowych chorób w rejony dotychczas od nich wolne związane jest ponadto z napływem na te tereny zakażonych zwierząt, samych czynników chorobotwórczych bądź ich przenosicieli. Tego rodzaju poszerzenie obszarów endemicznych zostało stwierdzone w przypadku różnych chorób, takich jak dirofilarioza, babeszjoza i leiszmanioza. W ostatnich latach wiele uwagi poświęca się kleszczom i ich roli jako przenosicieli chorób zakaźnych i inwazyjnych u psów, pomijając nieco problem innych ektopasożytów – komarów, i przenoszonych przez nie chorób.

Dotychczas na świecie opisano ponad 3500 gatunków komarów (Culicidae), które zgrupowano w trzech podrodzinach – Anophelinae, Culicinae i Toxorhynchinae (16). W Europie stwierdzono 101 gatunków tych ektopasożytów zaklasyfikowanych do ośmiu rodzajów. W Polsce występuje 47 gatunków komarów reprezentujących sześć rodzajów (Anopheles, Aedes, Culex, Culiseta, Coquillettidia, Ochlerotatus) (15).

W ostatnim czasie, w związku ze zmieniającym się klimatem i postępującą globalizacją, komary zmieniają swój zasięg występowania i preferencje siedliskowe. Wiele gatunków będących wektorami chorób groźnych dla ludzi i zwierząt zawlekanych jest na nasz obszar geograficzny z terenów tropikalnych i subtropikalnych. Lista chorób ludzi i zwierząt przenoszonych przez komary jest długa. W jednym z badań stwierdzono, że w Polsce inwazje pierwotniacze występują u 50% komarów, zakażenia grzybicze u 25%, zakażenia bakteryjne u 15%, zakażenia wirusowe u 10%, a inwazje nicieni u 10% (6).

Komary mogą przenosić choroby mechanicznie, na przykład na zanieczyszczonych częściach aparatu gębowego. Mogą też być wektorami biologicznymi, zakażonymi/zarażonymi danym zarazkiem przez dłuższy czas, stanowiącymi w wielu przypadkach nieodzowną część jego cyklu rozwojowego.