Leiszmanioza jest chorobą pasożytniczą charakteryzującą się różnorodnym przebiegiem, występującą endemicznie m.in. na terenie krajów basenu Morza Śródziemnego. W związku ze zmianami klimatu oraz wzmożoną turystyką jest coraz częściej notowana u zwierząt w Europie Centralnej. Na podstawie retrospektywnej analizy 30 przypadków własnych różnych postaci leiszmaniozy u psów przedstawione zostaną informacje dotyczące typowych objawów klinicznych, które mogą być istotne dla postawienia prawidłowej diagnozy oraz wyboru odpowiedniego leczenia.

Wstęp

Leiszmanioza psów to zoonoza powodowana przez pierwotniaki z rodzaju Leishmania (9). Pasożyt jest przenoszony na psy przez owady krwiopijne Phlebotomus spp. Leiszmanioza występuje na czterech kontynentach i w ponad 80 krajach świata (Bliski Wschód, Azja Środkowa, Ameryka Południowa, Ameryka Środkowa, a także Stany Zjednoczone) (7, 13, 26). Psy są głównym rezerwuarem Leishmania infantum, a na obszarach endemicznych seroprewalencja u tego gatunku może wynosić ponad 30% (7). W Europie większość ognisk znajduje się w krajach basenu Morza Śródziemnego (Włochy, Francja, Hiszpania, Grecja, Turcja, Malta) (4, 13). Najnowsze dane epidemiologiczne wykazują jednak stopniowe rozszerzanie się strefy endemicznej na północ Europy (północne Włochy, Niemcy, Holandia) (4, 22), co jest efektem m.in. rosnącej mobilności psów w ramach ruchu turystycznego oraz adaptacji wektorów do nowych nisz ekologicznych (7, 13). W tym artykule opisano etiologię i patogenezę choroby oraz objawy kliniczne zaobserwowane u 30 psów naturalnie zakażonych Leishmania infantum z obszaru Lacjum we Włoszech. W kolejnych częściach artykułu przedstawione zostaną schematy diagnostyczne, protokoły leczenia i profilaktyka stosowana w krajach endemicznego występowania leiszmaniozy u psów.

Etiologia i patogeneza

U psów większość przypadków leiszmaniozy powodowana jest przez wiciowca Leishmania infantum szczep MON-1 lub LON-49 (4, 13). Choroba rozwija się po ukłuciu przez owada – moskita z rodzaju Phlebotomus lub Lutzomyia (tzw. sand flies – muchy piaskowe...

Okres inkubacji choroby może trwać od trzech miesięcy do nawet siedmiu lat. Z tego powodu bardzo mało prawdopodobne jest rozpoznanie leiszmaniozy u psów poniżej 6. miesiąca życia (4). Najczęściej chorują mieszańce w wieku 3-7 lat oraz pacjenci geriatryczni (4), co może być związane z ujawnieniem się postaci klinicznej choroby w momencie spadku odporności spowodowanego wiekiem. Na zachorowanie wrażliwe są psy wszystkich ras, jednak według niektórych źródeł szczególną predyspozycją charakteryzują się owczarki niemieckie i boksery (22). Natomiast psy rasy podenco z Ibizy wykazują niezwykle silną odpowiedź komórkową w przypadku kontaktu z L. infantum, przez co bardzo rzadko rozwija się u nich forma kliniczna choroby (22).