BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Endokrynologia
Zmiany zachowania spowodowane niedoczynnością tarczycy u psów
dr n. wet. Robert Pasławski1
lek. wet. Agnieszka Janeczek2
dr n. wet. Agnieszka Kurosad3
prof. dr hab. Urszula Pasławska1,4
Niedoczynność tarczycy powoduje zaburzenia zachowania, które są dobrze poznane i opisane w medycynie człowieka, natomiast mniej znane w medycynie weterynaryjnej. Być może wynika to z faktu, że u psów znacznie trudniej jest określić, które zmiany zachowania są wywołane właśnie przez niedoczynność tarczycy. Na ogół wykorzystywano do tego celu analizę retrospektywną. Po rozpoznaniu u psa niedoczynności tarczycy obserwowano, które zmiany ustępują pod wpływem leczenia. Badania wykazały, że zmiany zachowania spowodowane niedoczynnością tarczycy wycofują się zwykle w ciągu sześciu tygodni od wdrożenia leczenia substytucyjnego (Beaver 2002, Hrovat 2018).
Dwoma najczęściej obserwowanymi objawami były zmniejszenie aktywności i osowiałość. Właściciele często opisują, że pies jest „mniej bystry”. Zmniejszenie aktywności czy też „bystrości” dotyczy zarówno ruchliwości fizycznej, jak i psychiki. Niekiedy zmiany te mogą ograniczać się tylko do spadku zdolności do zapamiętywania i uczenia się. Rzadko zmiany zachowania są związane ze zmianami degeneracyjnymi układu nerwowego. Objawy neurologiczne towarzyszące niedoczynności tarczycy zostały zebrane w tab. I.
Warto zaznaczyć, że niedoczynność tarczycy jest zazwyczaj związana z występowaniem nadwagi lub nawet otyłości. Niedobór (brak) hormonów tarczycy powoduje zwolnienie tempa przemian metabolicznych i ograniczenie wydatkowania energii na ruch (Hrovat). Niedoczynność tarczycy powoduje też osłabienie mięśniowe, mogące mieć wpływ na spowolnienie zachowania nawet u psów szczupłych, u których nie obserwuje się wzrostu masy ciała (charakterystycznego dla niedoczynności tarczycy) z powodu współistniejących problemów pozatarczycowych. Niektórzy właściciele zgłaszają również zachowania agresywne lub nieposłuszeństwo, nad którym pomimo szkolenia nie daje się zapanować.
Badano, czy u psów z zaburzeniami zachowania częściej występują problemy z tarczycą, ale badania te dały odpowiedź negatywną (Carter). Z drugiej jednak strony, gdy porównano stężenia TT4 (stężenia te pozostawały w granicach normy) psów agresywnych i spokojnych, to okazało się, że u agresywnych wartości były istotnie wyższe (Dodman, Radosta). Dlatego generalnie niepokój i agresja łączone są częściej z nadczynnością niż z niedoczynnością tarczycy.
Problem ekspresji zachowań agresywnych zwykle dotyczy psów z niewielką niedoczynnością, u których stężenia hormonów są nieco poniżej normy (Dodman). U psów tych pojawiają się niczym niesprowokowane incydenty agresywnego zachowania w stosunku do wł...