Bardzo często przy osłuchiwaniu serca psów w trakcie podstawowego badania klinicznego lekarz badający słyszy niemiarowy rytm serca. W takiej sytuacji wskazane jest wykonanie dalszych badań, a przede wszystkim spoczynkowego badania elektrokardiograficznego. Nie wszystkie zaburzenia rytmu są poważne i groźne dla życia. Wiele arytmii może być zjawiskiem występującym fizjologicznie albo odpowiedzią organizmu na inne choroby. Należy pamiętać, że decyzję o leczeniu lub jego braku trzeba zawsze podejmować w oparciu o stan pacjenta i pojawiające się u niego objawy, nasilenie zaburzeń i wyniki innych badań dodatkowych. 

Najczęściej występującymi objawami klinicznymi arytmii są utraty przytomności i zasłabnięcia (niemożność utrzymania pozycji stojącej), szybsze męczenie się, osłabienie lub posmutnienie. W wielu przypadkach pomimo niemiarowości właściciel nie obserwuje takich objawów u psa. Jeżeli podczas osłuchiwania rytm jest niemiarowy, powinno się wykonać spoczynkowe badanie elektrokardiograficzne (EKG) (ryc. 1). Badanie to jest łatwo dostępne, szybkie i proste w wykonaniu. Dostarcza informacji o funkcji elektrycznej serca, dlatego jest podstawowym i pierwszym narzędziem w rozpoznawaniu arytmii. Nie wszystkie zaburzenia rytmu są poważne i groźne dla życia. Istnieją niemiarowości fizjologiczne, które u psów występują dość powszechnie, oraz zaburzenia, których w pewnych okolicznościach nie ma potrzeby leczyć. 

Arytmia zatokowa

Fizjologicznym rytmem u zwierząt jest rytm zatokowy, co oznacza, że źródłem impulsów elektrycznych są komórki węzła zatokowego, a w zapisie EKG widzimy równe odstępy P–P (odsetek różniących się odstępów do 10%) (1). U zdrowych psów idealnie miarowy rytm zatokowy występuje rzadko z powodu dominacji przywspółczulnego układu nerwowego. Rytm ten ulega też ciągłym fizjologicznym zmianom, mającym na celu dostosowanie się do różnych stanów aktywności i spoczynku. Oceniając rytm zatokowy, należy zawsze mieć na uwadze okoliczności środowiskowe (na przykład temperatura otoczenia), sytuacyjne (takie jak stan pobudzenia) oraz fizjologiczną reakcję na stany patologiczne (na przykład spadek ciśnienia, zwiększone zapotrzebowanie metaboliczne, niedokrwistość).

W praktyce często możemy spotkać się z oddechową arytmią zatokową. Jest to fizjologiczna niemiarowość charakteryzująca się cyklicznymi zmianami częstości rytmu, pokrywającymi się w przybliżeniu z fazami oddychania (1, 2). Można ją z dużym prawdopo...