Powszechnie wiadomo, że problemy behawioralne zwierząt mogą mieć przyczyny medyczne. Z tego założenia wynika, że pierwszym specjalistą oceniającym zwierzę wykazujące zmiany w zachowaniu powinien być lekarz weterynarii. Postępowanie diagnostyczne w przypadkach behawioralnych musi zatem uwzględniać badanie lekarskie, a w przypadku chorób somatycznych zawsze powinno się brać pod uwagę podłoże psychiczne.

Choroby somatyczne mogą mieć dwojaki wpływ na zachowanie zwierząt.

• Efekt hamujący charakteryzuje się wygaszaniem niektórych zachowań, takich jak czujność, eksploracja, jedzenie i picie oraz kontakty socjalne.
• Efekt produktywny wiąże się z ekspresją wcześniej mniej nasilonych lub w ogóle niewystępujących reakcji, takich jak agresja, wokalizacja, samookaleczanie się lub oddawanie kału i moczu w niewłaściwych miejscach.

Oddawanie moczu poza kuwetą jest najczęstszym problemem behawioralnym kotów, z powodu którego ich właściciele szukają profesjonalnej pomocy. Medycznym terminem określającym to zjawisko jest periuria (łac. peri – wokół, uria – oddawanie moczu). Periuria może występować samodzielnie jako problem behawioralny lub współistnieć z innymi objawami w przypadku toczącego się procesu chorobowego.

Choroby mogą zmieniać zachowanie kotów na wiele sposobów, obejmujących zmianę motywacji, ogólną reakcję na toczący się proces chorobowy i bezpośrednie zakłócenie pracy mózgu. Jeżeli periuria wywołana jest chorobą somatyczną (na przykład zapaleniem pęcherza moczowego), zwierzę odczuwa ból podczas oddawania moczu. Efektem tego jest zmiana motywacji ukierunkowana na unikanie bólu. Kot, chcąc uniknąć dyskomfortu skojarzonego z kuwetą, zmienia znajome miejsce służące do oddawania moczu, a w rezultacie załatwia potrzeby fizjologiczne w miejscach nieakceptowanych przez właścicieli.

Kliniczna ocena pacjenta zgłoszonego z powodu zmian zachowania powinna dać odpowiedź na następujące pytania:

• Czy zmiana zachowania może być związana z chorobą somatyczną, a jeśli tak, to z jaką?
• Czy to choroba somatyczna jest pierwotną przyczyną zmiany zachowania, czy tylko jedną z przyczyn?

Aby odnieść się do tych zagadnień, lekarz weterynarii powinien uzyskać pełny wywiad behawioralny i przeprowadzić dokładne badanie kliniczne.

Oddawanie moczu poza kuwetą może mieć podłoże medyczne, być wynikiem stresu lub określonych preferencji kota. Każda choroba, której towarzyszy ból podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych lub w wyniku której kot więcej wydala, może prowadzić do...