BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Neurologia
Leczenie napadów gromadnych w klinice i w domu – przewodnik
Simon Platt
Napady padaczkowe są częstym zaburzeniem neurologicznym u psów, a ich leczenie stanowi poważne wyzwanie zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej. W przypadku napadów padaczkowych u psów czas przeżycia pacjentów w większym stopniu zależy od jakości życia i sytuacji finansowej właścicieli niż od występujących objawów choroby. Ciężar zapewnienia równowagi pomiędzy łagodzeniem objawów a jakością życia pacjenta (w ocenie właściciela) spoczywa na lekarzu weterynarii.
Rozłożenie napadów w czasie oraz częstość ich występowania są często tak samo istotne z klinicznego punktu widzenia. Chorobę zwierzęcia, u którego napady występują raz w roku, można uznać za dość dobrze leczoną, ale jeśli objawy te mają postać napadów gromadnych, to ich epizod może skutkować koniecznością przeprowadzenia kosztownej konsultacji w trybie nagłym. Określenia „ostre, powtarzające się napady drgawkowe”, „napady gromadne” (ang. cluster seizures, CS), „napady seryjne”, „lawina napadów” opisują sytuację, którą charakteryzują liczne uogólnione drgawki toniczne, kloniczne lub toniczno-kloniczne bądź wiele napadów ogniskowych, do których dochodzi w ciągu 24 godzin (1, 9).
Brak jest jednak jednoznacznej definicji klinicznej napadów gromadnych. W niektórych badaniach stosowano ten termin na przykład w odniesieniu do 2-4 napadów w ciągu mniej niż 48 godzin, trzech napadów w ciągu 24 godzin albo dwóch uogólnionych napadów toniczno-klonicznych bądź trzech złożonych ogniskowych napadów w ciągu czterech godzin (15). Dostępne są również niejednoznaczne definicje określające „przypadki, w których obserwowano wiele drgawek w ciągu jednego lub dwóch dni (14).
Częstość występowania
Istnieją ograniczone dane dokumentujące częstość występowania napadów gromadnych w medycynie weterynaryjnej. Według wyników badań u 38-77% psów z drgawkami mogą w pewnym momencie pojawiać się napady gromadne (9, 11). Mogą one być konsekwencją dowolnej choroby mózgu, prawdopodobnie najczęściej zapalenia lub guza (ryc. 1).
Wydaje się, że niektóre rasy psów są predysponowane do napadów gromadnych. Występowały one nawet u 94% border collie (7, 8) i prawie 50% owczarków australijskich, u których rozpoznano padaczkę idiopatyczną. U psów rasy owczarek niemiecki, rottweiler i bokser również zaobserwowano wyższą częstość występowania napadów gromadnych w porównaniu z innymi rasami z padaczką idiopatyczną (9, 12). Badania dotyczące częstości występowania napadów gromadnych u kotów mają ograniczony zakres. W jednym z badań poddano ocenie 125 kotów z drgawkami o charakterze pierwotnym oraz wtórnym, a napady gromadne udokumentowano odpowiednio w 53 i 59% przypadków (13).