Nadczynność tarczycy jest jedną z częstszych endokrynopatii kotów w starszym wieku. Ma ona wpływ na funkcjonowanie oraz metabolizm całego organizmu. Hormony tarczycy istotnie oddziałują na układ krążenia, doprowadzając do zwiększonej częstotliwości pracy serca, a w efekcie do przerostu lewej komory. W badaniu echokardiograficznym nie ma możliwości odróżnienia tego wtórnego przerostu od pierwotnego, występującego przy kardiomiopatii przerostowej. Dlatego ważne jest, aby w przypadku podejrzenia kardiomiopatii przerostowej u kota wykluczyć współistniejące choroby, między innymi nadczynność tarczycy.

Występowanie nadczynności tarczycy

Nadczynność tarczycy ujawnia się przede wszystkim u osobników w wieku średnim i starszym (średni wiek przy rozpoznaniu to 13 lat). Choroba ta, nazywana również tyreotoksykozą (zatrucie hormonami tarczycy), wynika ze zwiększonego wydzielania hormonów gruczołu tarczowego – trójjodotyroniny (T3) i tetrajodotyroniny (T4) (1). Do czynników zwiększających ryzyko nadczynności tarczycy zaliczamy:

• wiek (starsze koty)
• rodzaj diety (wilgotny pokarm, szczególnie rybny, także puszkowany – negatywny wpływ bisfenolu A, który zapobiega korozji metalu)
• płeć (większa predylekcja u samic)
• rasa (koty syjamskie i himalajskie są objęte mniejszym ryzykiem)
• brak odrobaczania
• korzystanie ze żwirku
• dym papierosowy obecny w środowisku
• uwarunkowania genetyczne (2, 4).

Charakterystycznym objawem w przebiegu tej endokrynopatii jest wole, czyli powiększenie tarczycy. Zwykle jest ono symetryczne, dotyczące obu płatów gruczołu (około 70% kotów). Znacznie rzadszy jest przerost jednostronny (około 30%). Prawidłowy płat gruczołu tarczowego ma około 2 cm długości i około 0,3 cm szerokości (5). Przyczyną wola w większości przypadków jest łagodna zmiana rozrostowa – gruczolak. W odróżnieniu od psów, wole u kotów rzadko jest spowodowane przez nowotwory złośliwe – gruczolakoraki (3). Czasem zdarzają się torbiele tarczycy, które mogą występować u kotów z prawidłową czynnością tego gruczołu lub u pacjentów z nadczynnością. Ponadto torbiele mogą towarzyszyć zarówno łagodnym, jak i złośliwym zmianom nowotworowym (6).