Niedoczynność tarczycy jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń endokrynologicznych u dorosłych psów. Przyczyną jest zanik idiopatyczny lub spowodowany zapaleniem limfocytarnym (tło immunologiczne) gruczołu tarczowego. W efekcie dochodzi do obniżenia syntezy tyroksyny (T4) oraz trójjodotyroniny (T3), co skutkuje pojawieniem się różnorodnych objawów klinicznych. Rzadziej spotykane podłoże niedoczynności tarczycy to wrodzona niedoczynność, nieprawidłowe wytwarzanie tyreotropiny (TSH) oraz zaburzenia rozwoju gruczołów. W diagnostyce zaburzeń tarczycy poza objawami klinicznymi należy uwzględnić wiele czynników pozatarczycowych, które mogą mieć wpływ na stężenie T4, co może prowadzić do błędnych rozpoznań.

Biologiczna funkcja hormonów tarczycy

Syntetyzowana w największej ilości L-tyroksyna (tetrajodotyronina,T4) jest prohormonem o małej aktywności biologicznej. Usunięcie z niego jednego atomu jodu w tkankach obwodowych prowadzi do przekształcenia w trójjodotyroninę (T3), która ma 3-4-krotnie większą siłę oddziaływania. Dodatkowo receptory mają 15-krotnie silniejsze powinowactwo do T3 niż do T4. Hormony gruczołu tarczowego (tarczycy) biorą udział w szeregu procesów metabolicznych. Są to m.in.: regulacja gospodarki węglowodanowej, lipidowej, aktywności pompy sodowo-potasowej oraz ATP-azy wapnia, czynności układu nerwowego, pracy gruczołów łojowych oraz inicjacja fazy anagenu wzrostu włosów. Tak szeroki zakres działania przekłada się na występujące objawy kliniczne.

Objawy kliniczne niedoczynności tarczycy u psów

Ze względu na powolny rozwój choroby i znaczną rezerwę czynnościową gruczołu tarczowego (przyjęto, że dopiero zniszczenie około 75% komórek pęcherzykowych tarczycy daje widoczne zmiany) objawy hipotyreozy pojawiają się u psów w wieku średnim i starszym. Wcześniejsze wystąpienie nieprawidłowości – około drugiego roku życia – możliwe jest u ras predysponowanych (tab. I).

Zapalenie tarczycy najczęściej przebiega bezobjawowo, chociaż u niektórych psów mogą pojawić się przejściowe objawy nadczynności gruczołu, na przykład wielomocz i wzmożone pragnienie na skutek uwalniania tyroksyny z niszczonych komórek pęcherzykow...