Zwierzęta egzotyczne/chirurgia
Złamanie kości ramiennej u chomika syryjskiego – czy zawsze amputacja?
lek. wet. Martyn Mączyński
specjalista chorób zwierząt nieudomowionych, specjalista chirurgii weterynaryjnej, specjalista chorób drobiu i ptaków ozdobnych
lek. wet. Paula Kraska
Chomiczek syryjski (Mesocricetus auratus), zwany potocznie chomikiem syryjskim, to największy z gatunków rodziny chomikowatych utrzymywanych jako domowe pupile. Z uwagi na małe rozmiary i delikatny kościec zwierzęta te często ulegają różnego rodzaju urazom. Dodatkowo sprzyja temu fakt, że wiedza opiekunów na temat warunków utrzymania tych gryzoni wciąż nie jest zadowalająca.
Wiele zwierząt trzymanych jest w zbyt ciasnych, piętrowych klatkach (ryc. 1). Nuda i brak możliwości naturalnych zachowań sprawiają, że chomiki często wspinają się po szczebelkach klatki, narażając się przede wszystkim na złamania kości długich, ale i kręgów ogonowych. W małej klatce nie sposób umieścić również prawidłowego kołowrotka, zwierzęta często dysponują więc zabawką z tak zwanym „efektem nożyc”, prowadzącym do zaklinowania się kończyn w kole. Kolejną istotną kwestią jest fakt, że właściciele chomików to często kilkuletnie dzieci, więc wypadki związane z upuszczeniem czy przygnieceniem kończyn zgłaszane są w lecznicach weterynaryjnych bardzo często.
Ograniczenia w postaci rozmiaru pacjenta, dostępności sprzętu czy doświadczenia chirurga sprawiają, że wiele przypadków złamań u tych gryzoni leczonych jest zachowawczo przez ograniczenie ruchu, terapię przeciwbólową i oczekiwanie na zrost kości. Pewna część przypadków kończy się też amputacją uszkodzonej kończyny. Celem artykułu jest przedstawienie innej możliwości leczenia złamań kości długich u chomików poprzez osteosyntezę z wykorzystaniem stabilizacji śródszpikowej i zewnętrznej.
Anatomia
Budowa kończyny piersiowej chomika nie odbiega od kośćca innych gatunków zwierząt. Kość ramienna (humerus) jest kością długą ograniczoną przez stawy ramienny i łokciowy. Nasada bliższa kości ramiennej zawiera głowę (caput humeri) tworzącą staw ramienny wraz z wydrążeniem stawowym łopatki. Nasada dalsza bierze udział w tworzeniu stawu łokciowego – między kością ramienną, łokciową i promieniową. Kości te łączą się ze sobą przez bloczek kości ramiennej (trochlea humeri). Charakterystyczną cechą kończyny piersiowej gryzoni, w tym chomika syryjskiego, jest występowanie dobrze rozwiniętego obojczyka (clavicula). Ryc. 2 przedstawia kościec prawej kończyny piersiowej u chomika.