Parazytologia
Ryzyko inwazji pasożytniczych u polujących czworonogów domowych. Cz. I. Tasiemczyce
dr n. wet. Michał Gorczykowski
dr hab. n. wet. Jolanta Piekarska, prof. uczelni
Postępująca urbanizacja obszarów dzikiej przyrody w sposób nieuchronny zaciera granice między środowiskiem zamieszkałym przez człowieka (synantropijnym) i środowiskiem leśnym (sylwatycznym). Prowadzi to do nachodzenia na siebie stref przebywania zwierząt dzikich i domowych. Zjawisko to potęgowane jest również rosnącą aktywnością rekreacyjną i sportową ludności miejskiej na obszarach rolniczych i leśnych, która realizowana jest coraz częściej wspólnie ze zwierzętami towarzyszącymi. Skutkiem tych procesów jest rosnące ryzyko przenoszenia na ludzi i zwierzęta domowe pasożytów typowych do niedawna dla zwierząt wolno żyjących.
Instynkt łowiecki u psów i kotów jest jednym z najczęściej występujących, a równocześnie nieprzewidywalnych zachowań naturalnych, z którymi opiekunowie muszą sobie radzić. Polujące czworonogi domowe poprzez stały lub powtarzający się kontakt z innymi gatunkami zwierząt i ich siedliskami są narażone na choroby zakaźne i inwazje pasożytnicze. Kot lub pies może zarazić się, zjadając mięso upolowanego gryzonia, ptaka albo padlinę, w której narządach bytują formy rozwojowe pasożytów.
W Europie główną rolę w rozprzestrzenianiu się tasiemczyc u psów i kotów pełnią gryzonie będące ich żywicielami pośrednimi. „Gryzoniopochodne” inwazje tasiemców u psów i kotów powodują zarówno powszechnie znane gatunki, takie jak Taenia (Hydatigera) taeniaeformis, T. pisiformis, Echinococcus multilocularis i Mesocestoides sp., jak i mniej znane, na przykład Spirometra sp., T. polyacantha, T. crassiceps i T. serialis, traktowane dotychczas jako pasożyty zwierząt wolno żyjących. Tasiemce mogą przeżywać w żywicielu nawet kilka lat.
Inwazje tasiemców są na ogół dobrze tolerowane przez zwierzę, przebiegają bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Intensywne zarażenia mogą być przyczyną biegunek i zaparć, a niekiedy również objawów neurologicznych (drgawek, otępienia, niepokoju, pobudzenia). Częściej jednak stwierdza się jedynie wychudzenie, nastroszoną matową okrywę włosową, a u młodych zwierząt zahamowanie wzrostu. W przypadku niektórych gatunków tasiemców z rodziny Taeniidae uwolnione człony (proglotydy) tasiemca wykazują zdolność ruchu i mogą powodować świąd odbytu.
Taenia (Hydatigera) taeniaeformis to powszechnie występujący (kosmopolityczny) tasiemiec, spotykany przede wszystkim u domowych i dzikich kotowatych (57), natomiast rzadko u lisów i psów (9, 26, 27, 35). Jego ciało (strobila) osiąga długość od 15 ...
Prewalencja tasiemców z rodzaju Taenia w dużym stopniu zależy od doboru badanej populacji. Średnia ogólnokrajowa dla psów i kotów w Niemczech wynosiła odpowiednio 0,35% i 0,30% (9). Natomiast Karamon i wsp. (26), badając psy i koty z terenów wiejs...

