Wizyty w gabinetach weterynaryjnych są dla wielu psów i kotów źródłem niepokoju, lęku, stresu, co znajduje odzwierciedlenie w ich zachowaniu i sposobie komunikacji. Znajomość wzorców komunikacji oraz uwzględnienie kontekstu emocjonalnego i behawioralnego przyczyniają się do zmniejszenia dyskomfortu podczas badań oraz poprawy relacji między opiekunem, zwierzęciem a lekarzem. Artykuł podkreśla znaczenie znajomości wzorców komunikacji dla minimalizowania dyskomfortu zwierząt podczas badań oraz budowania lepszej relacji z ludźmi. Uwzględnienie kontekstu emocjonalnego i behawioralnego może znacząco poprawić jakość opieki weterynaryjnej oraz dobrostan zwierząt.

Wprowadzenie

Czy szczenię, które merda ogonem i biegnie w stronę lekarza weterynarii po wejściu do gabinetu, naprawdę cieszy się na jego widok? Czy brak reakcji kota na badanie przez lekarkę weterynarii oznacza, że zwierzę się nie boi? Nie zawsze odpowiedź jest jednoznaczna. W medycynie weterynaryjnej regularnie spotykamy się z pacjentami zauważalnie zaniepokojonymi. Jak często strach i lęk są niezauważane bądź błędnie interpretowane? Z doświadczenia wynika, że częściej, niż nam się wydaje.

Emocje, nastrój, stan zdrowia, ból znajdują swoje odzwierciedlenie w mowie ciała psów oraz kotów. Znajomość komunikatów wysyłanych przez zwierzęta i umiejętność ich poprawnej interpretacji znacząco wpływa na komfort pacjenta, opiekuna oraz samego lekarza weterynarii, pomagając w minimalizacji niepokoju odczuwanego przez zwierzęta, ułatwiając wykonywanie czynności medycznych oraz poprawiając odbiór personelu przez właścicieli.

Charakterystyka komunikacji psów i kotów

Komunikacja to złożony proces wymiany informacji, myśli, uczuć między jednostkami lub grupami zarówno w obrębie tego samego gatunku, jak i międzygatunkowo. Może on przybierać różne formy (werbalne, niewerbalne, olfaktoryczne, dotykowe) (24) i odbywać się w zróżnicowanych kontekstach (6, 28). Celem komunikacji jest osiągnięcie zrozumienia, przekazanie wiadomości, nawiązanie i gruntowanie relacji oraz wpływanie na innych. W zwierzęcej komunikacji wyróżniamy sygnały chemiczne (zapachy, feromony), wokalne (mruczenie, popiskiwanie, wycie itd.), postawy (posturalne), a także dotyk niosący konkretne informacje (9, 2).

Sygnały chemiczne

Zapachy mogą utrzymywać się w środowisku, umożliwiając zwierzętom zdobycie informacji bez fizycznej bliskości lub bezpośrednich interakcji (33). Sygnały zapachowe mogą być uwalniane nieświadomie i bez intencji komunikacyjnej, aczkolwiek psy i koty...