W gronie autorów opisujących przypadki niedokrwistości z niedoboru żelaza u zwierząt, obok autorytetów, jak John Harvey, z którego podręczników korzystamy w praktyce klinicznej i laboratoryjnej od lat,^1,2 są tak znane nazwiska jak Audrey K. Cook.³ Dobrze, że ostatnie prace Audrey K. Cook i Heather L. Kvitko-White znalazły się na łamach „Weterynarii po Dyplomie”.

U psów i kotów niedokrwistości z niedoboru żelaza wywołane błędami żywieniowymi stwierdzane są nadzwyczaj rzadko, i to przeważnie u osobników młodych, między 2. a 8. tygodniem życia. U obu gatunków czynnikami predysponującymi są szybkie tempo przyrostu masy ciała uwarunkowane rasą oraz postępująca do 8. tygodnia życia wymiana hemoglobiny płodowej (HbF) na hemoglobinę obecną u osobników dorosłych (HbA1), o niższym powinowactwie do tlenu i wysycaniu się nim przy wyższym ciśnieniu parcjalnym. Sprawia to, że zapotrzebowanie na żelazo może być w tym czasie wzmożone. U kociąt niedokrwistości dodatkowo sprzyja niska zawartość żelaza w mleku matki w okresie odstawienia.

W obrazie krwinek czerwonych ujawniają się wówczas mikrocyty, co obniża średnią objętość erytrocytów (MCV) oraz średnie stężenie hemoglobiny w erytrocycie (MCHC). W celu ustalenia, jak dużo krwinek jest mikrocytami, pomocne jest wyliczenie pod mikroskopem spośród wszystkich erytrocytów odsetka krwinek najmniejszych, o MCV poniżej 27 fl (za normę dla dorosłego kota przyjmuje się 39-55 fl). Mniej kłopotliwa jest ocena wskaźnika anizocytozy (RDW), który jednak, wzrastając, obok mikrocytów wykaże także krwinki większe, zawierające jeszcze HbF, oraz krwinki młodociane – polichromatofilne w rutynowym barwieniu (czyli retikulocyty). Przeprowadzone jednocześnie badanie biochemiczne surowicy wskaże niższe stężenie żelaza i niższe wysycenie żelazem transferyny. Wszystkie te wyniki są logicznym następstwem postępowania niedokrwistości.

Należy jednak pamiętać, że u noworodków z każdym dniem życia obniża się MCV erytrocytów w porównaniu z ich wielkością w życiu płodowym i jednocześnie wzrasta liczba krwinek, co sprawia, że w sumie bardzo nieznacznie wzrasta hematokryt (Ht). Jeżeli...

Zdecydowanie częściej przyczyną niedokrwistości z niedoboru żelaza jest przewlekła utrata krwi, a co za tym idzie – uszczuplenie puli zmagazynowanego żelaza. Wśród przyczyn takiego stanu u szczeniąt przeważają przypadki połknięcia ostrych przedmiotów, co może być źródłem czasami drobnych, ale niebezpiecznych krwawień z lub do przewodu pokarmowego. U starszych osobników, u których miały miejsce jakiekolwiek interwencje chirurgiczne w obszarze jamy brzusznej, nigdy nie można wykluczyć odległych następstw przeprowadzonych operacji. Zawsze i wszędzie obowiązuje prosta zasada, że błąd powstaje w miejscu, które próbowaliśmy wcześniej zmienić lub naprawić.