Konie
Zwalczanie mitu o wspomagaczach krwi u koni sportowych
Ed Kane
Artykuł wyjaśnia, dlaczego nowy rodzaj suplementów dla koni może być dla nich niebezpieczny.
W celu poprawienia wydolności koni wyścigowych podawano im różne hematyniki lub „wspomagacze krwi”. Hematyniki te występują w formie dodatków żywieniowych (żelazo, miedź, witamina B12, tiamina, ryboflawina i kwas foliowy) oraz preparatów w postaci iniekcyjnej. Do tych drugich należy rekombinowana erytropoetyna ludzka (rHuEPO) – silny lek, który w medycynie człowieka stosowany jest do leczenia niedokrwistości w końcowym stadium niewydolności nerek.
Uważa się, że te preparaty zwiększają produkcję krwinek czerwonych i hemoglobiny, co ma powodować większą zdolność przenoszenia tlenu u koni sportowych. Mało jest jednak informacji na temat ich bezpieczeństwa i skuteczności. Żelazo – główny składnik „żywieniowych” hematyników – podlega dobrej regulacji, jest skutecznie wykorzystywane przez organizm i u zdrowych koni rzadko występują jego niedobory. Nieliczne badania ukierunkowane na takie dodatki żywieniowe nie wykazały korzystnego wpływu jego podawania.1
Preparaty, które rzeczywiście powodują wzrost wytwarzania krwinek czerwonych, są nieetyczne i potencjalnie niebezpieczne dla zwierzęcia. Zastosowanie rHuEPO u koni wyścigowych może wiązać się z dużym zagrożeniem dla zdrowia, szczególnie gdy podaje się ją razem z furosemidem.
Wartości fizjologiczne
Objętość krwi u konia stanowi około 8 procent jego masy ciała, tak więc koń o masie 500 kg ma około 40 litrów krwi. Krwinki czerwone produkowane w szpiku kostnym mają cykl życiowy trwający około 140 dni i są skutecznie zastępowane, podobnie jak zawarta w nich hemoglobina. Stare krwinki są usuwane przez śledzionę, a ich żelazo wykorzystywane jest do produkcji nowych erytrocytów. Proces wytwarzania czerwonych krwinek zależy od czynników wzrostu i dostarczenia niezbędnych składników odżywczych.
Głównym czynnikiem wzrostu jest erytropoetyna – hormon wytwarzany przede wszystkim przez nerki, który stymuluje komórki macierzyste w szpiku do wytwarzania potrzebnych erytrocytów. Proces ten może trwać krótko, nawet tylko dwa dni, ale zwykle zajmuje 5-7 dni.
