Leczenie polega na oczyszczeniu odleżyn i ich zaopatrzeniu maściami na podłożu oleistym bądź lanolinowym.
Ważne jest zapobieganie odleżynom, ponieważ ich gojenie jest długotrwałe. Jeżeli zwierzę nie jest w stanie stać, należy je umieścić na grubym materacu z wiórów lub piasku, pokrytym grubą warstwą czystej słomy. Maty gumowe mogą być pomocne, ich wyłączne stosowanie nie jest jednak wystarczające. Utrudniają one „oddychanie” skóry, przez co staje się ona wilgotna. Z tego względu konieczne jest przekładanie zwierzęcia z boku na bok co 2-4 godziny. Jeżeli koń może stać, ale występuje silna niezborność, pomocne może być jego podwieszenie. Może ono jednak prowadzić do powstania odleżyn w innych miejscach.
Odgniecenia powodowane przez siodło i uprząż
Zmiany takie są powodowane przez ucisk siodła lub uprzęży. Mogą być skutkiem źle dopasowanego sprzętu, ale także złego stylu jazdy, szczególnie przy długiej jeździe. Eksterier konia także ma znaczenie w podatności na rozwój odgnieceń powodowanych przez siodło.
Odgniecenie powodowane przez siodło tworzy się głównie w obrębie kłębu i środkowej części grzbietu, szczególnie pod tylną częścią siodła. Czynnikami predysponującymi są obecność zanieczyszczeń i potu.
Zmiany powodowane uciskiem siodła możemy podzielić na trzy fazy:
- Ostre zmiany zamknięte – duży obszar z nieuszkodzoną skórą (ryc. 7). Leczenie za pomocą zimnych okładów, maści zawierające glikokortykosteroidy, także z dodatkiem DMSO (dwumetylosulfotlenek), lub maści zawierające hialuronidazę.
- Ostre zmiany otwarte – dochodzi do uszkodzenia skóry. Leczenie polega na oczyszczeniu i odkażeniu zmian; w przypadku obrzęków pomocne mogą być zimne okłady (ryc. 8).
- Zmiany przewlekłe – miejscowy rozwój tkanki łącznej, depigmentacja włosów i(lub) wyłysienia. W tym przypadku nie stosuje się leczenia, ale należy zapobiegać dalszym uszkodzeniom.
W każdym przypadku konieczne jest dokładne sprawdzenie siodła. Nie wolno zakładać koniowi siodła ani uprzęży aż do całkowitego wygojenia ran. Zapobieganie polega na stosowaniu dopasowanego, czystego rzędu i właściwej techniki dosiadu.
Kontaktowe zapalenie skóry
Kontaktowe zapalenie skóry jest niekiedy trudne do rozpoznania, jednak dokładny wywiad i staranne badanie kliniczne oraz analiza rozmieszczenia zmian dostarczają użytecznych wskazówek. Niestety częsty jest brak współpracy ze strony właścicieli, którzy nie chcą powiedzieć, co stosowano u konia. Kontaktowe zapalenie skóry jest chorobą rzadko spotykaną. Usunięcie podejrzewanej przyczyny prowadzi do wygojenia zmian.
Moczowe zapalenie skóry jest jedną z postaci kontaktowego zapalenia skóry (ryc. 10). Niekiedy jest ona określana jako „wyprysk moczowy”, stan ten nie ma jednak nic wspólnego z wypryskiem. W istocie jest to reakcja na mocz wypływający z pochwy u klaczy z nietrzymaniem moczu. Większość przypadków nietrzymania moczu występuje po przebyciu neurologicznej postaci zakażenie wirusem EHV-1. Rzadziej nietrzymania moczu jest powodowane zapaleniem nerwów ogona końskiego (cauda equina – polyneuritis equi). Rokowanie w przypadku nietrzymania moczu w obu przypadkach jest złe, natomiast zapalenie skóry można zwalczać działaniami higienicznymi i chronić skórę za pomocą wazeliny.
Nadwrażliwość na światło (photodermatitis)
We wszystkich rodzajach nadwrażliwości na światło trzy czynniki są zawsze wspólne – obecność substancji fotodynamicznej w skórze, oddziaływanie światła ultrafioletowego i jego absorpcja w skórze, ułatwiana przez brak barwnika i okrywy włosowej. Świetlne zapalenie skóry nie jest zwykłym oparzeniem słonecznym. Klasyfikacja świetlnego zapalenia skóry oparta jest na rodzaju czynnika fotodynamicznego. U koni występują:
-
Pierwotna fotosensybilizacja, w której dochodzi do gromadzenia w skórze czynnika fotodynamicznego pobieranego z pokarmem, podanego na drodze wstrzyknięcia lub przez kontakt ze skórą. Czynnik ten może dostawać się do organizmu w postaci gotowej lub powstaje w czasie procesów metabolicznych.
-
Fotosensybilizacja hepatogenna, powodowana nadmiarem krążącej filoerytryny wskutek zaawansowanych chorób wątroby.
-
Fotosensybilizacja idiopatyczna w przypadku nieznanej lub niepewnej etiologii.
