13/03/2018
Ryc. 13. Koń z ryc. 11 i 12 około 21 dni po pojawieniu się choroby – nastąpiło prawie całkowite wyleczenie zmian. W tym przypadku chodziło o pierwotne świetlne zapalenie skóry i po kilku miesiącach doszło do całkowitego ustąpienia zmian.
Wynik badania dermatologicznego niezależnie od przyczyn jest w zasadzie identyczny. Zmiany ograniczają się do miejsc niepigmentowanych lub pokrytych białymi włosami, miejsc na obwodowych częściach kończyn, głowie lub tułowiu. Zazwyczaj dochodzi do nagłego wystąpienia rumienia, obrzęku i bólu o zróżnicowanym nasileniu (ryc. 11). Niekiedy widoczne są pęcherzyki i pęcherze, które z upływem czasu zaczynają sączyć, ulegają martwicy, złuszczaniu i owrzodzeniu (ryc. 12, 13, 14).
Leczenie należy ukierunkować na usunięcie czynnika fotodynamicznego (oraz innych przyczynowych chorób pierwotnych, takich jak niewydolność wątroby, o ile to możliwe) i unikanie kontaktu ze światłem słonecznym. Dodatkowo stosuje się objawowo leczenie miejscowe zmian skórnych z użyciem maści i kremów z glikokortykosteroidami oraz ogólnie niesteroidowe leki przeciwzapalne w celu złagodzenia bólu i zmniejszenia produkcji prostaglandyn zapalnych. W przypadku zmian ciężkich, zagrażających wtórnym rozwojem ropnego zapalenia skóry, konieczna może być antybiotykoterapia.
Ryc. 14. Ciężkie świetlne zapalenie niepigmentowanej skóry u pony.
Ryc. 15. Wyprysk pod siodłem u dorosłego konia wierzchowego. Zmiany rozwinęły się w krótkim czasie po ponownym rozpoczęciu użytkowania wierzchowego po trwającej 6 miesięcy przerwie z przyczyn ortopedycznych.
Rokowanie w przypadku pierwotnego słonecznego zapalenia jest zazwyczaj dobre, natomiast w przypadku hepatogennego słonecznego zapalenia skóry – złe.
Egzema podsiodłowa jest chorobą pierwotną, powiązaną z brakiem higieny. Niektóre konie wydają się jednak bardziej podatne na zachorowanie, co wskazuje na ewentualną podatność osobniczą. Choroba występuje ze zwiększonym nasileniem późną zimą i wczesną wiosną, jeżeli wystąpi połączenie takich czynników jak gęsta sierść, niedostateczna higiena oraz zanieczyszczony rząd. Pot i brud znajdujące się pomiędzy skórą i siodłem (derką) powodują podrażnienie skóry i stan zapalny. Charakterystyczne jest występowanie otarć i wyłysień (ryc. 15), a zmienione miejsca są bolesne. Dochodzi do wystąpienia wtórnych zakażeń bakteryjnych, które powodują wystąpienie zapalenia mieszków włosowych. Choroba występuje często u „doświadczonych” koni wierzchowych, dosiadanych powtórnie po długich okresach odpoczynku. W leczeniu ważne jest wprowadzenie rygorystycznych działań higienicznych i zapewnienie ścisłego odpoczynku skórze grzbietu (nie stosować siodła, derek i pasów). U koni wrażliwych chorobie można zapobiegać przez odpowiednie działania higieniczne oraz właściwe czyszczenie rzędów, derek podsiodłowych i uprzęży. Rokowanie jest korzystne, ale do momentu całkowitego wyleczenia może upłynąć wiele miesięcy. Poduszki żelowe nie mają w tym przypadku żadnych zalet, ponieważ „nie oddychają” oraz nie wchłaniają wilgoci.
Marianne M. Sloet van Oldruitenborgh-Oosterbaan, DVM, PhD, DiplECEIM, Spec. KNMvD Equine Internal Medicine
Department of Equine Sciences, Internal Medicine, Faculty of Veterinary Medicine, Utrecht University
Derek C. Knottenbelt, BVM&S, DVMS, DipECEIM, MRCVS, Professor in Equine Internal Medicine
Philip Leverhulme Hospital, University of Liverpool
