Każdy lekarz weterynarii zna zapewne wiele sposobów przywracania prawidłowej temperatury ciała u pacjentów z hipotermią, ale która metoda jest najlepsza w danej, konkretnej sytuacji? Specjalista służy radą i pomaga zapobiec powikłaniom.

W pierwszej części artykułu omówiono, w jaki sposób organizm reguluje temperaturę ciała i co się dzieje, gdy dochodzi do hipotermii. Teraz nadszedł czas, by przyjrzeć się metodom oceny, zapobiegania i leczenia już rozpoznanej hipotermii.

Ocena nasilenia hipotermii

Stwierdzenie hipotermii u zwierząt jest stosunkowo proste – wystarczy użyć wiarygodnego termometru rtęciowego lub cyfrowego. W badaniach przeprowadzonych u psów wykazano, że termometry doodbytnicze umożliwiają dokładniejszą ocenę temperatury wewnętrznej niż termometry douszne na podczerwień albo podskórne mikroczipy z wbudowanym czujnikiem temperatury.¹ Wyższość pomiaru w odbytnicy nad pomiarem temperatury w uchu u psów potwierdzili także inni autorzy.² U pacjentów wprowadzanych w znieczulenie ogólne zalecam ciągłe kontrolowanie ich temperatury wewnętrznej za pomocą doodbytniczych lub przełykowych zgłębników, dostępnych jako element wyposażenia większości weterynaryjnych monitorów czynności życiowych pacjenta.

Zdecydowanie zalecam przeprowadzenie dokładnego wywiadu i szczegółowego badania klinicznego pacjentów z obniżoną temperaturą ciała, ze zwróceniem szczególnej uwagi na współistniejące uszkodzenia, jak odmrożenia albo oznaki wskazujące na wcześniejsze topienie się bądź hipotermię wynikającą z dłuższego przebywania w zimnej wodzie (tzw. hipotermia immersyjna). Szybkie rozpoznanie i wczesna interwencja mają zasadnicze znaczenie w zmniejszeniu zachorowalności i śmiertelności związanej z tymi zmianami.

Zapobieganie

Słynne powiedzenie Beniamina Franklina, brzmiące w oryginale „An ounce of prevention is worth a pound of cure”*, podkreśla wyższość zapobiegania nad leczeniem chorób. Bez wątpienia zapobieganie medycznym powikłaniom jest bardziej wskazane i skuteczniejsze niż ich leczenie. Dla wnikliwego klinicysty wczesne rozpoznanie zachowań związanych z wyszukiwaniem w środowisku miejsc o wyższej temperaturze oraz mających na celu zmniejszenie oddawania ciepła do otoczenia (zwijanie się w kłębek, zagrzebywanie się w posłaniu, nastroszenie włosów) ma kluczowe znaczenie w niedopuszczaniu do rozwoju hipotermii. Lekarze weterynarii często mają do czynienia z hipotermią u znieczulanych i operowanych pacjentów. Dlatego gorąco namawiam do stosowania termoforów, płaszczy wodnych wypełnionych ciepłą wodą, wentylatorów z nadmuchem ciepłego powietrza, ogrzanych płynów do płukań oraz ogrzewaczy do płynów dożylnych, aby zapobiec rozwojowi hipotermii u takich zwierząt.