Możliwości postępowania obejmują odnowienie właściwych więzi klaczy matki ze źrebięciem lub użycie matki zastępczej.

Zwykle mamy do czynienia z prawidłowym zachowaniem klaczy – rozpoznaniem i zaakceptowaniem nowo narodzonego źrebięcia. Tylko u niewielkiego odsetka klaczy obserwuje się zaburzenia zachowania. Odrzucanie źrebiąt stwierdzono u około 5% klaczy arabskich, 3% klaczy rasy paint i tylko u około 1% klaczy pełnej krwi angielskiej. W większości przypadków odrzucenie źrebięcia jest najbardziej prawdopodobne u pierwiastek.

Wczesną wiosną będą się źrebić dwie słynne pierwiastki. Koń Roku 2009 – Rachel Alexandra – pierwsza klacz od 85 lat, która zwyciężyła gonitwę Preakness, a także wygrywała w kilku wyścigach G1, w tym Kentucky Oaks, Haskell Invitational i Woodword Stakes – jest zaźrebiona Curlinem, dwukrotnym (2007/2008) Koniem Roku U.S. Oczekiwana data wyźrebienia to 1 lutego 2012.

Koń Roku 2010 – Zenyatta – zwyciężczyni Breeder’s Cup oraz 19 z 20 wyścigów, w tym Ladies’ Classic w 2008 roku i Classic w 2009 – jest zaźrebiona Bernardinim, ze spodziewaną datą wyźrebienia na początku marca 2012.

Prawdopodobnie te dwie klacze wykażą naturalny instynkt macierzyński i będą karmić oraz chronić swoje źrebięta. Te przewidywane wyźrebienia są jednak okazją do rozważenia, jakie jest normalne zachowanie matczyne i co je wyzwala oraz co mogą zrobić praktykujący lekarze weterynarii, gdy zetkną się z niewłaściwym zachowaniem klaczy, odrzuceniem źrebięcia lub wyraźną agresją wobec potomka.

Prawidłowe zachowanie matczyne klaczy

Prawidłowe zachowanie matczyne klaczy jest najprawdopodobniej wyzwalane w czasie porodu przez zmiany stężeń estrogenu i progesteronu, wytwarzanie prolaktyny i uwalnianie oksytocyny. Prolaktyna może nie inicjować zachowania matczynego, ale wspomaga produkcję mleka.

Podczas porodu stymulacja szyjki macicy wspomaga uwalnianie oksytocyny, która nie tylko zapoczątkowuje wydzielanie mleka, ale także pobudza aksony w opuszce węchowej, co ułatwia klaczy zapamiętanie zapachu źrebięcia, gdy wącha je oraz liże jego głowę. Dzięki temu potem, kiedy będzie mogła wąchać źrebię znajdujące się w pobliżu, prawdopodobnie pozwoli mu ssać. Akceptacji źrebięcia sprzyja też przypuszczalnie wąchanie jego okolicy okołoodbytowej i rozpoznawanie zapachu własnego strawionego mleka, gdy źrebię już ssie.

Nie tylko klacz ma wpływ na rozpoznanie źrebięcia i zainteresowanie się nim. Samo źrebię także odgrywa rolę w budowaniu więzi z matką poprzez pierwsze ruchy w kierunku jej głowy, wokalizację, poszukiwanie wymienia, ssanie i trzymanie się blisko klaczy.