Czy będziesz wiedział, jak leczyć konie poparzone na skutek pożaru stajni, gdy zostaniesz do nich wezwany jako pierwszy lekarz?

Każdego roku w stajniach wybucha ponad 1000 pożarów (dane odnotowane od 2002 do 2005 r.), powodując szkodliwe inhalacje dymów, ciężkie oparzenia, a nawet śmierć utrzymywanych w nich koni.¹ W tabeli 1 wymienione są częste przyczyny pożarów stajni.²

Potencjalne miejsca uszkodzeń oparzeniowych

„Uszkodzenia ciała powstałe w wyniku pożaru dotyczą dwóch głównych obszarów. Obserwuje się termiczne urazy powierzchni pokrytych naskórkiem lub nabłonkiem – skóry, oczu, rogówki i całych dróg oddechowych, oraz uszkodzenia płuc spowodowane wdychaniem dymu” – mówi Ray Sweeney, VMD, DACVIM, z Department of Clinical Studies w New Bolton Center, University of Pennsylvania School of Veterinary Medicine.

„U tych koni mogą pojawić się powikłania, takie jak ochwat” – stwierdza Michelle Harris, VMD, DACVIM, z Department of Clinical Studies w New Bolton Cente, University of Pennsylvania School of Veterinary Medicine. – „W przypadku niektórych lokalizacji oparzeń, podjęcie leczenia może nie być łatwe ze względu na utrudniony dostęp do żył”.

„Większym zagrożeniem dla życia poparzonych koni niż termiczne uszkodzenie skóry jest prawdopodobnie uszkodzenie dróg oddechowych i płuc. Szczególnie szkodliwe skutki ma wdychanie dymu, który może zawierać tlenek węgla i inne toksyny” – mówi Sweeney. – „Uraz termiczny może także uszkadzać nabłonek dróg oddechowych od czubka nosa aż do pęcherzyków płucnych. Niekiedy występuje uszkodzenie cieplne górnych dróg oddechowych i oparzenia wewnątrz przewodów nosowych i gardła.”

„W przypadku martwicy tkanek może dojść do obrzęku dróg oddechowych, prowadzącego do częściowej ich niedrożności” – kontynuuje Sweeney. – „Może także nastąpić uszkodzenie dolnych dróg oddechowych aż do pęcherzyków płucnych. Skutkiem bywa kaskada zapalna i zawierający białko wysięk do płuc, co może wywołać zespół niewydolności oddechowej”.

Według Emmy Adam, BVetMed, DACVIM, DACVS, Gluck Equine Research Center, University of Kentucky, uraz termiczny może także powodować uszkodzenia naczyń włosowatych i bezpośrednią koagulację tkanek, a to może doprowadzić do ogólnego wstrząsu.³

„Uogólniony wstrząs może wyzwalać kaskady zapalne i koagulacyjne oraz obniżać pojemność minutową serca” – stwierdza Adam. – „Uszkodzenie naczyń włosowatych – zarówno bezpośrednie, jak i przez prozapalne cytokiny – doprowadza do zwiększonego ciśnienia w naczyniach włosowatych, z ich przeciekiem, a następnie tworzeniem się obrzęku. W miarę rozwoju wstrząsu jeszcze bardziej obniża się perfuzja tkanek, nasila się przeciek z naczyń i wypływ białek do przestrzeni śródmiąższowych, pogłębiając zapaść naczyniową i tworzenie się obrzęku”.³