Pojawiające się modyfikacje terapii wydają się obiecującą metodą postępowania z tą trudną do leczenia chorobą okulistyczną.

Rak płaskonabłonkowy jest najczęściej spotykanym nowotworem oka i struktur okołoocznych u koni oraz drugim pod względem częstości występowania nowotworem u tego gatunku.^1-5 Najbardziej predysponowane są konie w wieku powyżej 10 lat, a wśród nich najwyższa prewalencja dotyczy rasy belgijskiej, clydesdale i innych koni zimnokrwistych, potem kolejno rasy appaloosa i paint horse. U koni czystej krwi arabskiej, pełnej krwi angielskiej i rasy quarter horse choroba występuje z najmniejszą częstotliwością. Wyższą prewalencję okołoocznego raka płaskonabłonkowego obserwuje się też u koni z mniejszą ilością pigmentu w skórze – białych, siwych i palomino, niższą natomiast u koni o maści gniadej, skarogniadej i karej.

Objawy kliniczne są bardzo różne, zależnie od umiejscowienia i typu nowotworu. Rak spojówki lub rąbka może przebiegać bezobjawowo, jedynie z widoczną białą lub jasnoróżową masą guza.¹ Rąbkowy i rogówkowy rak płaskonabłonkowy ma wygląd „kalafiorowaty”. Zmiany najczęściej są jasnoróżowe i zaczynają się na bocznym rąbku, przechodzą na rogówkę i czasami docierają do spojówki. Wczesne zmiany są płaskie i nierówne. Zmiany na rogówce mogą niekiedy przypominać bliznę, eozynofilowe zapalenie rogówki lub tkankę ziarninową. Okołooczny rak płaskonabłonkowy trzeciej powieki może mieć charakter rozrostowy albo erozyjny, zaczynając od krawędzi powieki. Twory na powiece mają tendencję do większego zróżnicowania wyglądu. Często ulegają owrzodzeniu i zwykle pojawiają się tylko na jasno pigmentowanych powiekach, ale mogą też rozwinąć się na powiekach ciemnych.

„W wielu przypadkach więcej problemów stwarza rak płaskonabłonkowy na górnej powiece niż na dolnej, ponieważ górna powieka jest bardziej ruchoma i w większym stopniu ochrania gałkę oczną” – mówi Caryn Plummer, DVM, DACVO, z University of Florida College of Veterinary Medicine. – „Resekcja, która spowoduje zmniejszenie ruchomości powieki, może znacznie ograniczyć jej funkcję i spowodować problemy związane z odsłonięciem gałki ocznej.”

Okołooczny rak płaskonabłonkowy może być inwazyjny i spowodować ślepotę. U 10-15 procent koni daje przerzuty do innych narządów, szczególnie do węzłów chłonnych, nosa, ślinianek i płuc. W przypadku tego nowotworu konieczne może być usunięcie gałki ocznej, wpływające niekorzystnie na wydolność i użytkowanie konia.

Okołoocznego raka płaskonabłonkowego wiązano z ekspozycją na działanie promieni UV światła słonecznego, słabą pigmentacją okołooczną i czynnikami genetycznymi, których jeszcze nie poznano. Nowotworem tym szczególnie zagrożone są konie jasno umaszc...