Mimo że właściciele koni zwykle spodziewają się najgorszego (i czasem mają rację), wiele z tych chorób można w dużym stopniu wyleczyć. Niejednokrotnie istnieje możliwość prowadzenia leczenia na miejscu, w stajni.

Niewielkie asymetrie trzewioczaszki mogą być trudne do zidentyfikowania nawet przez bardzo czujnych właścicieli koni, jeżeli wcześniej nie wystąpił uraz. W niektórych przypadkach może dojść do masywnych deformacji kości w okolicy zatok, z utrudnionym przepływem powietrza, zanim ktokolwiek zda sobie sprawę, że coś jest nie w porządku.

Właściwe rozpoznanie choroby powodującej deformacje kości szczękowych i czołowych, którym czasem towarzyszą zmiany kości łzowych i nosowych, może być opóźnione, jeżeli właściciel uważa, że deformacja spowodowana jest nieuleczalną chorobą. Rzeczywiście, rak płaskonabłonkowy – najczęściej występujący złośliwy nowotwór przewodów nosowych i zatok¹ – rokuje długoterminowo źle, szczególnie jeżeli zmiany obejmują kości. Deformacje kości w okolicy zatok często występują jednak wtórnie w przypadkach łagodniejszych i poddających się leczeniu chorób, takich jak torbiele zatok, zapalenie okostnej szwów kostnych lub rzadziej naczyniak kości sitowej.²

Ropnie okołowierzchołkowe korzeni zębów w zatokach lub pierwotne bakteryjne zapalenia zatok rzadko powodują deformacje, ale lekarze weterynarii powinni brać je pod uwagę w diagnostyce różnicowej. Przyczyny deformacji części twarzowej konia mogą być z pewnością rozpoznawane na miejscu w stadninie z wykorzystaniem minimalnego wyposażenia. Leczenie takich przypadków wymaga czasem postępowania chirurgicznego w szpitalu dla koni, ale często może być przeprowadzone u konia stojącego, którego poddano rutynowej sedacji i zastosowano miejscowe znieczulenie.

Zatoki u konia – budowa anatomiczna

W skład zatok przynosowych u koni wchodzi sześć par zatok (czołowe, szczękowe, małżowinowe grzbietowe, środkowe i dobrzuszne oraz klinowo-podniebienne), każda z nich zawile związana z innymi, bezpośrednio albo pośrednio. Przegroda nosowa oddziela zatoki lewe od prawych. Przednie i tylne części zatoki szczękowej są zwykle całkowicie oddzielone bezotworową przegrodą kostną, która może być uszkodzona przez przyczynę deformacji. Te części zatoki szczękowej komunikują się tylko pośrednio przez otwór w przewodzie nosowym, tzw. otwór nosowo-szczękowy.

Nie ma podziału pomiędzy dogrzbietową częścią zatoki czołowej i dogrzbietową zatoką małżowinową (ta przestrzeń jest przez to nazywana zatoką małżowinowo-czołową) i komunikują się one łatwo z tylną częścią zatoki szczękowej przez duży otwór czołowo...