Podczas wstępnego badania konia i podejmowania decyzji o kolejności postępowania z chorym zwierzęciem można szybko rozpoznać pacjenta w stanie wstrząsu. Na podstawie pierwszych wyników obserwacji klinicznej i dzięki znajomości zasady funkcjonowania układu krążenia można określić typ wstrząsu, co ukierunkuje plan leczenia.

Gdy pierwszy raz podchodzimy do konia, który może być w stanie wstrząsu, stawiamy sobie pytania: Czy krążenie u pacjenta jest stabilne? Czy powinniśmy coś zrobić, by utrzymać go przy życiu do czasu ustalenia rozpoznania? Podczas konferencji Fetch dvm360 Jarred Williams, DVM, PhD, DACVS, DACVECC, z University of Georgia College of Veterinary Medicine podzielił się swoją strategią rozpoznawania wstrząsu u koni i sposobami różnicowania typów wstrząsu w oparciu o lokalizację miejsca w układzie krążenia, w którym występują zaburzenia.

Definicja wstrząsu

Gdy u konia wystąpi wstrząs, najważniejszym problemem jest niedostateczny dopływ krwi do tkanek. Dr Williams mówi: „Ważnym zagadnieniem związanym z tym, że krew nie dociera tam, gdzie powinna, jest to, że czerwone krwinki nasycone tlenem także tam nie dopływają”. Chociaż komórki mogą przetrwać jakiś czas bez tlenu, uruchomiając metabolizm beztlenowy, po pewnym czasie bilans ilości ATP wytwarzanego przez komórki i zużywanego ulega zaburzeniu. Dr Williams twierdzi: „Mówiąc technicznie, wstrząs to głównie problem związany z ATP”. Nie można jednak oznajmić klientowi: „Obawiam się, że komórki pańskiego konia nie wytwarzają odpowiedniej ilości ATP”. Zamiast tego możemy powiedzieć: „Nie sądzę, żeby krew prawidłowo dopływała do miejsc docelowych”.

Dr Williams wyjaśnia, że przy dostępności tlenu komórki mogą wytworzyć duże ilości ATP, ale przy braku tlenu mogą wyprodukować tylko niewielkie jego ilości (32-36 cząsteczek ATP przy metabolizmie tlenowym, a około czterech przy beztlenowym – czy pamiętacie cykl Krebsa, o którym uczyliście się na biochemii?). U chorego zwierzęcia ilość dostarczanego tlenu (DO₂) może być zmniejszona. Koń może być wtedy senny, otępiały, niechętnie się porusza, zużycie tlenu (VO₂) także jest wtedy obniżone.

Dr Williams twierdzi, że ważny jest stosunek DO2 do VO2. „To jest podobnie jak z waszym rachunkiem bankowym – nie ma znaczenia, jak dużo pieniędzy zarabiacie. Ważne jest, ile macie ich na koniec miesiąca. Jeżeli zarabiacie milion dolarów miesięczn...

Trzyminutowe badanie wstępne

Dr Williams mówi, że w czasie wstępnego badania chorego pacjenta sprawdzamy, czy koń jest niestabilny, a jeżeli tak, ustalamy, jak można go ustabilizować (ryc. 1). Należy to zrobić, zanim rozpocznie się inne leczenie. Trzeba szybko określić, jaka ...