Psy Rozród

Możliwości sterowania cyklem płciowym u suk

20/03/2018

Przedłużanie fazy anoestrus za pomocą hormonów steroidowych

Sterowanie cyklem płciowym u suk obejmuje także przedłużanie fazy anoestrus (ryc. 4). Metoda ta jest bardzo rzadko stosowana i dotyczy suk, u których okresy międzyrujowe są krótsze niż cztery miesiące. Tak krótki odstęp czasu między kolejnymi cieczkami może być niewystarczający dla pełnej regeneracji nabłonka układu rozrodczego i może prowadzić do pojawienia się problemów z płodnością.

Preparatami stosowanymi do wydłużania fazy anoestrus u takich suk są androgeny lub antyandrogeny. Można rozważać stosowanie pochodnych testosteronu. W niektórych krajach dostępne są preparaty zawierające miboleron czy kombinowane preparaty typu Omnadren. Należy pamiętać, że blokowanie cyklu preparatami progestagennymi, ze względu na ryzyko wystąpienia skutków ubocznych związanych nie tylko z układem rozrodczym (cukrzyca, ospałość, metropatie, mastopatie itp.), powinno być przeprowadzane u suk ze szczególną ostrożnością, a terapii nie powinno się rozpoczynać wcześniej niż w drugim cyklu. Blokowanie cyklu jajnikowego suk za pomocą progestagenów nie powinno być polecane, jeśli właściciel ma nadzieje na uzyskanie potomstwa od samicy.

Podsumowanie

Sterowanie cyklem płciowym u suk to dziedzina powoli zyskująca coraz większe zainteresowanie zarówno hodowców, jak i lekarzy weterynarii. Należy jednak pamiętać, że przez wzgląd na możliwość wystąpienia ewentualnych skutków ubocznych, związanych nie tylko z funkcjonowaniem układu rozrodczego, ale także innych układów i narządów, decyzja o rozpoczęciu terapii farmakologicznej powinna być poprzedzona dokładnym zbadaniem pacjenta oraz rozmową z właścicielem psa w celu przedstawienia mu ryzyka, jakie ona za sobą niesie.

■

Ryc. – W. Niżański

PIŚMIENNICTWO

1. Arnold S., Arnodl P., Concannon P.W., Weilenmann R., Hubler M., Casal M., Döbeli, Fairburn A., Eggenberger E., Rüsch P.: Effect of duration of PMSG treatment on induction of oestrrus, pregnancy rates and the complication of hyper-estrogenism in dogs. J. Reprod. Fertil. 1989, Suppl. 39, 115-122. – 2. Chaffaux S., Locci D., Pontois M., Deletang F., Thibier M.: Induction of ovarian activity in anoestrus beagle bitches. Br. Vet. J. 1984, 140, 191-195. – 3. Cumming J.R.: Induced oestrus and bone marrow suppression. Vet. Rec. 1987, 121, 264. – 4. Christie D.W., Bell E.T.: Some observations on the seasonal incindence and frequency of oestrus in breeding bitches in Britain. J. Small Anim. Pract. 1971, 12, 159-167. – 5. Dubiel A.: Fizjologia narządów płciowych. W: Rozród psów, red. A. Dubiel, Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 2000, 165-173. – 6. Feldman E.C., Nelson R.W.: Canine and Feline Endocrinology and Reproduction. W.B. Saunders Comp., Philadelphia 1996. – 7. Jeukenne P., Verstegen J.: Termination of dioestrus and induction of oestrus in dioestrous nonpregnant bitches by the prolactin antagonist cabergoline. J Reprod Fertil Suppl. 1997, 51, 59-66. – 8. Johnston S.D.: Clinical approach to infertility in bitches with primary anoestrus. Vet. Clin. North Am. 1991, 21, 421-425. – 9. Johnston S.D., Root Kustritz M.V., Olson P.N.S.: Canine and Feline Theriogenology. W.B. Saunders Comp., Philadelphia 2001. – 10. Jurczak A., Janowski T.: Indukcja rui u suk w anestrus przy użyciu kabergoliny lub gonadotropin. Med. Wet., 2007, 63, 435-438.

11. Karczewski W.: Indukcja rui u suk. Nowa Weterynaria 1996, 1, 29-31. – 12. Moses D.L., Shille V.M.: Induction of oestrus in Greyhound bitches with prolonged idiopathic anestrus or with suppression of estrus after testosterone administration. J. Am. Vet. Med. Assoc. 1988, 192, 1541-1545. – 13. Niżański W., Klimowicz M., Gejneka G.J.: Brak rui u suk. Cz. I. Uwagi na temat rozpoznawania i leczenia. (a) Magazyn Weterynaryjny 2003, 12 (81), 12-15. – 14. Niżański W., Klimowicz M., Gejneka G.J.: Brak rui u suk. Cz. II. Metody farmakologicznej indukcji rui i owulacji u suk. (b) Magazyn Weterynaryjny 2003, 12 (83), 40-43. – 15. Noakes D.E.: Pathology of reproduction in the dog. Mat. IX Międzynarodowego Kongresu Rozrodu i Sztucznego unasienniania, Madryt, t. I, 1980, 245-260. – 16. Prochowska S., Pasikowska J., Niżański W.: Możliwości zastosowania kabergoliny w lecznictwie małych zwierząt. Weterynaria w Praktyce 2014, 6, 43. – 17. Renton J.P., Harvey M.J.A., Eckersall P.D.: Apparent pregnancy failure following miting of bitches at PMSG induced oestrus. Vet. Rec. 1984, 115, 383-384. – 18. Thun R., Watson P., Jackson G.L.: Induction of oestrus and ovulation in the bitch, using exogenous gonadotropins. Am. J. Vet. Res. 1977, 38, 483-486. – 19. Verstegen J.P., Onclin K., Silva L.D.M, Concannon P.W., 1999: Effect of stage of anoestrus on the induction of estrus by the dopamine agonist cabergoline in dogs. Theriogenology. 51, 597-611. – 20. Walter B., Otzdorff C., Brugger N., Braun J.: Estrus induction in Beagle bitches with the GnRH-agonist implant containing 4.7 mg Deslorelin. Theriogenology 2011, 1, 75 (6), 1125-1129.