MAGWET
ZALOGUJ
MAGWET
Prenumeruj
Odnów Subskrypcję
Prenumeruj
Czasopisma
Magazyn Weterynaryjny Weterynaria po Dyplomie
Praktyka
Kliniczna
Anestezjologia Behawioryzm Chirurgia Choroby wewnętrzne Choroby zakaźne Dermatologia Diagnostyka laboratoryjna Diagnostyka obrazowa Endokrynologia Farmakologia i toksykologia Gastroenterologia Geriatria Hematologia Kardiologia Laryngologia Nefrologia i Urologia Neurologia Okulistyka Onkologia Ortopedia Parazytologia Rehabilitacja Rozród Stany nagłe Stomatologia Żywienie
Gatunki
Małe zwierzęta Konie Przeżuwacze Świnie Ptaki Zwierzęta egzotyczne Zwierzęta dzikie
Zarządzanie
Praktyką
Prawo Psychologia Zarządzanie
Wydarzenia
Akademia po Dyplomie Multiforum POLECAMY Webinaria
Filmy
Sklep
Koszyk
0
ZALOGUJ
Zaloguj
Zarejestruj

NOWOŚĆ! Publikacja "Leki po Dyplomie Weterynaria 2022" już w sprzedaży! Zamów teraz >

Neurologia

Niezborność – objaw choroby neurologicznej

14/07/2017

Artykuł ukazał się
Magazyn Weterynaryjny
2011
11

Neurologia

Niezborność – objaw choroby neurologicznej

lek. wet. Miłosława Kwiatkowska

dr hab. Andrzej Pomianowski prof. UWM

lek. wet. Aneta Bocheńska

lek. wet. Tomasz Monowit

Katedra Chorób Wewnętrznych z Kliniką, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn, e-mail: miloslawa.kwiatkowska@uwm.edu.pl

Niezborność definiuje się jako chwiejność spowodowaną utratą stabilności pozycji ciała oraz brakiem koordynacji ruchów kończyn. Niezborność jest najsilniej wyrażona w trakcie chodu zwierzęcia, stąd można ją wtedy najłatwiej ocenić. Wyróżniamy trzy formy niezborności ze względu na lokalizację neuroanatomiczną: móżdżkową, przedsionkową, czuciową. Określenie, z jakim typem ataksji mamy do czynienia, jest istotne w diagnostyce różnicowej oraz dla wyboru dalszego postępowania terapeutycznego.

Summary

Ataxia – a sign of neurologic disease

Ataxia is defined as unsteady movement caused by lack of postural stability and limb coordination. Ataxia is best visible and most easily evaluable while the animal is walking. There are three forms of ataxia, distinguished with regard to neuroanatomic location: cerebellar, vestibular, and somatosensory. Identifying the type of ataxia the animal suffers from is very important for differential diagnosis and for planning subsequent management.


Key words:
ataxia, dog, cerebellum, vestibular syndrome


Niezborność (ataksja) to zaburzenia koordynacji poruszania się i współdziałania poszczególnych grup mięśni kończyn, tułowia, szyi. Aby ocenić, z jakim typem niezborności mamy do czynienia, należy wykonać dokładne badanie neurologiczne. W trakcie jego wykonywania oceniamy postawę zwierzęcia, zwracając uwagę na ułożenie kończyn oraz szyi i głowy względem linii grzbietu. Postawa jest najczęściej nieprawidłowa. Zwierzęta stoją na szeroko rozstawionych kończynach, co ułatwia im utrzymanie pozycji stojącej. Taka postawa jest określana mianem „krowiej”. Często stwierdza się skośne trzymanie głowy i szyi (torticollis), drżenia zamiarowe.

Kolejnym punktem jest badanie chodu. Zwierzę należy ocenić w truchcie, szybszym biegu, oraz w „tempie spacerowym”. Warto również poprosić właściciela, aby przeprowadził pacjenta po dużym i małym okręgu w stronę prawą i lewą. Jest to przydatne do określenia lateralizacji deficytów neurologicznych (nasilenia na stronę prawą lub lewą). Często stwierdza się objaw tzw. dryfowania – znoszenia zwierzęcia w stronę prawą lub lewą w trakcie chodzenia po linii prostej. Zwierzęta często potykają się, upadają, kończyny krzyżują się, kroki mogą ulegać wydłużeniu (hipermetria) lub skróceniu (hipometria). Bardzo przydatne jest badanie pozycji i postawy, tj. badanie korektury, próba umiejscawiania, pozycjonowania, próba połowicznego skakania (hemiwalking), skakanie na jednej kończynie (hopping). W przypadku ataksji ośrodkowej wyniki powyższych prób są nieprawidłowe, a w badaniu nerwów czaszkowych stwierdza się liczne deficyty, tj. nieprawidłowy odruch grożenia, nieprawidłową pozycję gałek ocznych – zez, oczopląs, zespół Hornera.

Small niezbornosc ryc1 opt

Ryc. 1. Badanie MRI wykonane u psa w typie american staffordshire teriera, podejrzanego o abiotrofię móżdżku. Obraz T1-zależny, w projekcji strzałkowej. W celu potwierdzenia rozpoznania należy określić, jaki procent mózgu stanowi móżdżek oraz jaka jest ilość płynu mózgowo-rdzeniowego wokół móżdżku i w okolicy pnia mózgu. Czarnym kółkiem zaznaczono płyn mózgowo-rdzeniowy otaczający móżdżek, a czarna pionowa linia wyznacza granicę pnia mózgu. Badanie MRI zostało wykonane w Katedrze Chirurgii i Diagnostyki Obrazowej UWM w Olsztynie.

Wyróżniamy niezborność ośrodkową i obwodową, inny podział to móżdżkowa, przedsionkowa, czuciowa. Niezborność może przybierać formę uogólnioną oraz miejscową.

1. Niezborność móżdżkowa. Móżdżek jest odpowiedzialny za koordynację ruchów głowy, szyi, tułowia i kończyn. Siła i napięcie mięśni są zachowane. W przypadku niezborności móżdżkowej stwierdzamy deficyty proprioceptywne, zaburzenia reakcji pozycji i postawy, nerwów czaszkowych. Widoczne są drżenia zamiarowe, a w trakcie ruchu zbyt wysokie unoszenie kończyn (hipermetria).

2. Niezborność przedsionkowa jest spowodowana uszkodzeniem aparatu przedsionkowego. Składa się on z części obwodowej (błędnik z receptorami czuciowymi i nerw przedsionkowy) oraz części ośrodkowej (jądro przedsionkowe – nucleus vestibularis, położone w pniu mózgu). W błędniku wyróżniamy trzy okolice: łagiewkę (utriculus), woreczek (sacculus), przewody półkoliste (ductus semicirculares). Aparat przedsionkowy nie odgrywa roli w inicjacji ruchu, jest on jednak niezbędny do koordynacji poszczególnych jego faz. Jest odpowiedzialny za współgranie ułożenia głowy, szyi, ruchu gałek ocznych, napięcia mięśni szkieletowych kończyn i tułowia. W przypadku niezborności przedsionkowej siła i napięcie mięśni są najczęściej zachowane, co jest bardzo ważnym czynnikiem różnicującym od innych typów niezborności.

Wyróżniamy niezborność przedsionkową obwodową i ośrodkową. Zmiana patologiczna może być umiejscowiona w obrębie nerwu przedsionkowo-ślimakowego (nerw VII) lub ucha środkowego (kanały półkoliste) – mówimy wtedy o niezborności przedsionkowej obwodowej. W przypadku niezborności przedsionkowej centralnej zmiana jest zlokalizowana w obrębie jądra nerwu VIII, pnia mózgu, a czasami również w obrębie móżdżku lub wzgórza. W tym przypadku stwierdza się deficyty proprioceptywne, tzn. reakcje pozycji i postawy oraz próba korektury są nieprawidłowe. Stwierdza się również kręcenie w kółko oraz deficyty nerwów czaszkowych (np. brak odruchu grożenia, odruchu powiekowego, rogówkowego, zaburzenia czucia na głowie), zez pozycyjny, pionowy. W przypadku niezborności obwodowej możemy stwierdzić zespół Hornera oraz współwystępującą chorobę uszu.

Small 20189

Tabela I. Deficyty neurologiczne u zwierząt wykazujących objawy niezborności. Klasyfikacja niezborności

3. Niezborność czuciowa (rdzeniowa lub uogólniona, spowodowana deficytami proprioceptywnymi). Przyczyną jest uszkodzenie wstępujących szlaków czuciowych (somatosensorycznych) w rogach dogrzbietowych rdzenia kręgowego. Najczęściej dochodzi do uszkodzenia w odcinku C1–C5. Czynnikiem różnicującym ją od niezborności móżdżkowej i przedsionkowej jest osłabienie napięcia mięśni kończyn. Zwierzęta sprawiają wrażenie, że nie mają siły się poruszać. Odruchy rdzeniowe są prawidłowe do wzmożonych. Stwierdzamy bolesność, sztywność szyi.

Diagnostyka różnicowa

Small 20339

Tabela II. Diagnostyka różnicowa przy niezborności u psów

Po neuroanatomicznym sklasyfikowaniu typu niezborności diagnostykę różnicową należy przeprowadzić według akronimu VITAMIN D (tab. II).

Najczęstsze przyczyny niezborności u psów

Niezborność móżdżkowa

Choroby zakaźne i pasożytnicze, tj. nosówka, neosporoza, toksoplazmoza, kryptokokoza, oraz choroby zapalne tła immunologicznego, tj. GME (ziarniniakowe zapalenie mózgu i opon mózgowych) mogą powodować niezborność móżdżkową, ale czasami również przedsionkową centralną (6).

Nosówka występuje coraz rzadziej ze względu na powszechnie stosowane szczepienia profilaktyczne u psów. Móżdżek wraz z nerwem wzrokowym jest jednym z miejsc predylekcyjnych przy zakażeniu wirusem nosówki. Choroba ma najczęściej charakter wieloogniskowy lub rozsiany. Szczególnie przydatne jest badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, stwierdzamy wtedy pleocytozę jednojądrzastą. Badanie MRI (rezonansu magnetycznego) jest pomocne w ustaleniu rozpoznania – po podaniu środka kontrastowego dożylnego (gadodiamid) w dawce 0,1 mmol/kg widoczne jest wzmocnienie ogniska zapalnego, wzmocnieniu ulega również sygnał opon mózgowych i móżdżku.

Idiopatyczne zapalenie móżdżku, „white shaker syndrome” – choroba białych trzęsących się psów – występuje u west highland white terierów (ryc. 3) i maltańczyków. Choroba przebiega z drżeniem całego ciała, chwiejnością, dysmetrią, odruchy nerwów czaszkowych są wzmożone. Choroba zazwyczaj ma przebieg ostry, postępujący. Rozpoznanie nie jest proste i ustala się je po wykluczeniu innych chorób. W tym celu należy wykonać badanie krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego, moczu. Badania obrazowe MRI nie wykazują żadnych zmian patologicznych. Leczenie polega na łączeniu prednizolonu w dawce 1-2 mg/kg m.c. i diazepamu (0,25-0,5 mg/kg). Leczenie należy kontynuować przez co najmniej dwa tygodnie, łagodnie zmniejszając dawkę leków steroidowych. Choroba może dawać nawroty.

Nowotworem występującym jedynie w móżdżku jest rdzeniak blastyczny. Najczęściej spotyka się go u młodych zwierząt, gdyż cechuje go dość szybki, inwazyjny wzrost. Jest to nowotwór złośliwy. Do nowotworów pierwotnych móżdżku zaliczamy oponiaki, gwiaździaki, glejaki skąpowypustkowe, które najczęściej są zlokalizowane nad namiotem móżdżku. Nowotwory rozwijające się w czwartej komorze mogą również wrastać w móżdżek, powodując pierwotne objawy móżdżkowe. Dużą wartość diagnostyczną ma badanie płynu mózgowo-rdzeniowego – stwierdza się wzrost stężenia białka, nieznaczną, mieszaną pleocytozę. Najwięcej informacji dostarcza badanie MRI lub CT. W badaniu MRI należy ocenić położenie patologicznej masy, intensywność jej sygnału przed i po dożylnym podaniu paramagnetyku, obecność efektu masy (ucisk na okoliczne struktury mózgu), to, czy brzegi zmiany są dobrze odgraniczone, czy nacieka tkankę nerwową. Do ostatecznego rozpoznania typu nowotworu niezbędna jest biopsja i badanie histopatologiczne (5).

następna strona>
1 2 3 >
OSTATNIO DODANE
Pasze lecznicze – nowe prawo
Zwrot kosztów pomocy czworonożnym uchodźcom
Nostryfikacja dyplomów jednak niezbędna
Wścieklizno – odszczep się!
XVI Kongres. Problemy w rozrodzie małych zwierząt, 24-25.09.2022 r.”.
POLECANE ARTYKUŁY
Neurologia
Stan padaczkowy? Midazolam możesz podać również donosowo!
Neurologia
Neurologiczne powikłania bakteryjnego zapalenia wsierdzia u psów
Neurologia
Choroba Alzheimera u psów i kotów? Zespół zaburzeń poznawczych. Cz. I. Etiopatogeneza, objawy kli...
Neurologia
Napady padaczkowe u starszego kota.Rozwiązanie zagadki
Neurologia
Choroba Alzheimera u psów i kotów? Zespół zaburzeń poznawczych. Cz. II. Rozpoznanie, leczenie
Neurologia
Algorytmy postępowania w nagłych przypadkach u pacjentów neurologicznych
Neurologia
Postępowanie w przypadku neurotoksyczności u kotów i psów
Neurologia
Kilka powodów, dlaczego badanie neurologiczne u bydła ma sens
NEWSLETTER
OBSERWUJ NAS NA
NASZE PUBLIKACJE
  • Magazyn Weterynaryjny
  • Zamów prenumeratę
  • Weterynaria po Dyplomie
  • Zamów prenumeratę
  • Czytaj on-line Magazyn Weterynaryjny
  • Czytaj on-line Weterynaria po Dyplomie
  • Filmy
  • Rada Programowa Magazynu Weterynaryjnego


AKADEMIA PO DYPLOMIE WETERYNARIA
  • Termin i miejsce
  • Program
  • Koszty uczestnictwa
  • Rejestracja online


POMOC
  • Polityka prywatnosci
  • Zadaj pytanie
  • Logowanie i rejestracja
  • Regulamin
  • Metody płatności
  • Regulamin publikowania prac
  • Filmy Pomoc
  • Kontakt


KONTAKT

Medical Tribune Polska Sp. z o.o.
ul. Powązkowska 44C
01-797 Warszawa
NIP: 521-008-60-45


801 044 415
+48 (22) 444 24 44
kontakt@magwet.pl
Nr konta: 13 1600 1068 0003 0102 0949 9001

Kontakt w sprawie reklam: magwet-reklama@medical-tribune.pl

Anuluj