15/03/2018
2. Migotanie przedsionków
3. Wzrost wartości EPSS
4. Wzrost wielkości stosunku PEP (pre-ejection period) do ET (ejection time)
5. Powiększenie objętościowe lewego lub obu przedsionków (z wtórnymi przepływami zwrotnymi przez zastawkę mitralną lub obie zastawki przedsionkowo-komorowe) (5).
Ryc. 5. Badanie echokardiograficzne, tryb M-Mode, projekcja prawostronna przymostkowa w osi krótkiej na wysokości zastawki dwudzielnej. Znaczniki wskazują odległość EPSS (E point-septal separation) wynoszącą > 34 mm.
Ad 3. EPSS – odległość punktu E (mierzona w obrazowaniu M-Mode) od przegrody międzykomorowej, tzn. powiększenie odstępu pomiędzy przednim płatkiem zastawki mitralnej a przegrodą międzykomorową w fazie wczesnorozkurczowej (8). Oznaczenie wartości EPSS jest wartościowym parametrem oceny funkcji diastolicznych lewej komory, u wielu pacjentów można również potwierdzić ujemną korelację pomiędzy wartościami EPSS a EF. Wartość EPSS > 8 mm uważa się za podwyższoną (ryc. 5).
Ad 4. Wskaźnik PEP/ET wskazuje stosunek czasu przedwyrzutowego lewej komory do czasu wyrzutu lewej komory. PEP jest okresem mierzonym od początku skurczu komór (do wykonania prawidłowych pomiarów konieczny jest równoczesny zapis echokardiograficzny i EKG!) do początku fazy otwierania zastawki aorty. Czas ET jest to okres, podczas którego zastawka aortalna pozostaje otwarta. U pacjentów z kardiomiopatią rozstrzeniową, ze względu na zmienione zdolności skurczowe i rozkurczowe miokardium, PEP jest z reguły skrócony, natomiast ET wydłużony, co prowadzi do zwiększenia stosunku PEP/ET, który zgodnie ze standardami wytyczonymi przez ESVC nie powinien przekraczać wartości 0,4.
Należy jednak pamiętać, że wszystkie wyżej wymienione zarówno duże, jak i małe kryteria oceny morfologicznej i analizy funkcjonalnej mięśnia sercowego mogą być zastosowane do diagnostyki wczesnego stadium DCM jedynie w przypadku gdy wcześniej zostanie wykluczona obecność innych chorób układu krążenia (łącznie z nadciśnieniem tętniczym ogólnym). W przypadku współistnienia niemiarowości, takich jak napadowe tachyarytmie i(lub) migotanie przedsionków, należy skrupulatnie ocenić i jeśli to możliwe zadecydować, czy zmiany obserwowane w mięśniu sercowym są przyczyną, czy może konsekwencją niemiarowości, i czy faktycznie można ustalić rozpoznanie DCM.
Stosując system rozpoznawania dużych i małych kryteriów w diagnostyce przedklinicznego stadium kardiomiopatii rozstrzeniowej, przyjęto następującą ocenę punktową: każde z kryteriów dużych ma wartość 3 punktów, natomiast kryterium małe – 1 punkt. Każdy pacjent, który na podstawie badania uzyska 6 lub więcej punktów, może być (z pewną dozą ostrożności) zaliczony do grupy zwierząt z przedklinicznym stadium DCM, pod warunkiem że spośród objawów przynajmniej jeden należy do grupy kryteriów dużych (5). Ustalając rozpoznanie w ten sposób, należy szczególnie dokładnie wykluczyć obecność innych chorób mogących mieć wpływ na zmiany morfologiczne i funkcjonalne w mięśniu sercowym, a także pamiętać o różnicach i charakterystykach poszczególnych ras psów (7, 14). W przypadku zdiagnozowania DCM konieczne jest wykonywanie okresowych badań u pacjenta, pozwalających na monitorowanie rozwoju zmian patologicznych i tym samym rozpoznania.
Różnice rasowe wśród psów mają znaczny wpływ na obraz zmian rozwijających się w przebiegu DCM. Między innymi z tego powodu ustalenie rozpoznania kardiomiopatii rozstrzeniowej w jej wczesnym, przedklinicznym stadium przysparza kardiologom weterynaryjnym tak dużo problemu. Mimo że system punktowy bazujący na wykrywaniu i sumowaniu kryteriów dużych i małych nie jest z pewnością idealny, zastosowanie go daje lekarzom dobry punkt wyjściowy służący wczesnemu rozpoznaniu choroby. Wiadomo że system powinien być w większym stopniu dopasowany „rasowo”, co może w niedługim już czasie doprowadzi do tego, że np. występowanie arytmii komorowych u dobermanów i bokserów zostanie zaliczone do kryteriów dużych. Aby jednak diagnostyka opierająca się na kryteriach opisanych w niniejszym artykule była jak najbardziej dokładna, konieczne są dalsze, szeroko zakrojone studia i badania, zarówno natury klinicznej, jak i genetyczno-laboratoryjnej, kładące duży nacisk na różnice w etiologii i patogenezie choroby wśród poszczególnych ras psów.
