Typ 3. Poduszka płaska, bez mikrotorbieli, mająca rozszerzone naczynia na powierzchni – brak filtracji z powodu włóknienia podspojówkowego.
Typ 4. Otorbiona poduszka filtracyjna (torbiel pochewki Tenona) jest ograniczoną, torbielowatą strukturą, wysoko uniesioną, w kształcie kopuły. Ciecz wodnista gromadzi się w torbieli i nie jest filtrowana. Zwykle rozwija się w ciągu trzech tygodni od zabiegu.
Najczęstszą przyczyną niepowodzenia jest zwłóknienie podspojówkowe. Czasami nie dochodzi do wytworzenia prawidłowej poduszki filtracyjnej. Niekiedy przetoka zostaje zablokowana przez ciało szkliste, skrzep krwi lub jedną z tkanek błony naczyniowej. Ponieważ to właśnie procesy naprawcze w obrębie rany pooperacyjnej są najczęstszą przyczyną niepowodzenia zabiegu, możliwe jest stosowanie leków opóźniających gojenie się rany. Ideą takiego postępowania jest ograniczanie włóknienia w obrębie tkanek po zabiegu. Dodatkowe postępowanie farmakologiczne może mieć szczególne znaczenie w takich przypadkach jak jaskra pozapalna, młody wiek, powtórne operacje (2).
Zwłóknieniom zapobiega się, stosując m.in.:
- Fluorouracyl – w iniekcji podspojówkowej, jednorazowo po zabiegu lub kilkakrotnie w okresie pooperacyjnym. Lek może być jednak toksyczny dla rogówki.
- Mitomycynę – silniej działającą, ale również bardziej toksyczną. Podaje się ją jednorazowo, przez przyłożenie nasączonej nią gąbki do podłoża w postaci odpreparowanego płatka twardówki. Ryzyko jej podania polega na tworzeniu się względnie beznaczyniowej poduszki filtracyjnej, która może mieć skłonność do nadmiernego przecieku ze spłyceniem komory przedniej, a także na możliwości zakażeń wnętrza gałki ocznej.
We wcześnie stwierdzonych przypadkach niepowodzenia zabiegu można poprawiać drenaż przez uciśnięcie brzegu twardówki patyczkiem do uszu, po uprzednim znieczuleniu miejscowym powierzchni oka. Jeśli takie zabiegi nie są wystarczające, można wykonywać masaż palcami przez powiekę. Zaleca się wykonanie czterech mniej więcej trzydziestosekundowych zabiegów w ciągu doby. W razie braku poprawy należy rozważyć ponowne wykonanie zabiegu lub wybór innej metody leczenia.
Podsumowanie
Powyżej przedstawiono jedną z możliwych do zastosowania metod leczenia jaskry. Opisana technika operacyjna nie jest pozbawiona ryzyka niepowodzenia, stanowi jednak stosunkowo dobrą alternatywę dla kosztownych zabiegów chirurgicznych z zastosowaniem implantów z tworzyw sztucznych, może być doskonałym uzupełnieniem leczenia farmakologicznego lub może je nawet zastąpić, eliminując konieczność długoterminowego stosowania drogich leków przeciwjaskrowych. W wielu przypadkach może pozwolić na uratowanie gałki ocznej.
