XX Kongres Akademii po Dyplomie Weterynaria Kraków już 20-21 września! | Sprawdź program >
13/03/2018
Ryc. 10. Pojawiające się często w starszym wieku zaburzenia na tle lękowym u zwierząt mogą wynikać z upośledzenia zdolności poznawczych.
Wiele z wymienionych wyżej zaburzeń behawioralnych wstępujących u starych zwierząt nie jest swoistych wyłącznie dla tej grupy i ich rozpoznawanie powinno być przeprowadzane tak jak u młodszych psów. Należy także wziąć pod uwagę, że niechęć do spacerów lub kontaktów z ludźmi albo innymi psami może brać się też z pogłębiających się lęków i fobii zwierzęcia. Pojawiające się często w starszym wieku zaburzenia na tle lękowym u zwierząt również mogą wynikać z upośledzenia zdolności poznawczych, mimo braku objawów typowych dla CDS (ryc. 10). Z badań wynika, że u psów z objawami należącymi do co najmniej jednej z wyżej opisanych kategorii prawdopodobieństwo zaawansowanej demencji 6-18 miesięcy później jest znacznie wyższe niż u psów niewykazujących takich objawów. U starszych psów częste są także zmiany zachowania, które nie wynikają z choroby zwyrodnieniowej mózgu, ale są efektem chorób somatycznych, bólu, zaburzeń funkcjonowania zmysłów oraz konfliktów między zwierzętami przebywającymi w tym samym gospodarstwie domowym.
Ryc. 11. Algorytm postępowania w przypadkach zespołu zaburzeń poznawczych u psów.
Algorytm postępowania w przypadkach zespołu zaburzeń poznawczych u psów został przedstawiony na ryc. 11.
Ze względu na ewentualnie współistniejące choroby, takie jak cukrzyca, niewydolność krążenia lub nerek, farmakoterapia u pacjentów geriatrycznych może okazać się trudna, gdyż większość leków stosowanych w psychoterapii zwierzęcej wykazuje działania uboczne i interakcje z innymi środkami. Jeśli chodzi o problemy behawioralne ściśle związane z podeszłym wiekiem, używane są trzy leki: selegilina w dawce 0,5 mg/kg raz dziennie rano, nicergolina w dawce 0,25-0,5 mg/kg raz dziennie rano i propentofilina w dawce 3 mg/kg 2 razy dziennie. Jeśli brak jest przeciwwskazań, inne leki, jak klomipramina (w dawce 1-3 mg/kg 2 razy dziennie), mogą być także używane w niektórych przypadkach, przede wszystkim u psów wykazujących zachowania lękowe.
Należy pamiętać, że zmiany narządowe związane z procesami starzenia się organizmu mają charakter postępowy i nieodwracalny, więc celem leczenia nie jest całkowity powrót do zdrowia pacjenta, ale identyfikacja i terapia zaburzeń behawioralnych tak wcześnie, jak to możliwe, aby spowolnić postęp choroby i zapewnić starzejącemu się zwierzęciu odpowiednią jakość życia.
Przedstawione powyżej algorytmy pierwszej pomocy dotyczące najczęściej spotykanych zaburzeń zachowania u psów i kotów mają na celu ukierunkowanie działań lekarza weterynarii pierwszego kontaktu przed skierowaniem pacjenta do specjalisty. Podobnie jednak jak w przypadkach chorób somatycznych, zdarza się, że stan pacjenta lub wymagania jego właściciela uniemożliwiają wdrożenie zaleconego schematu postępowania. Mimo to właściciel zwierzęcia powinien zostać za każdym razem poinformowany o tym, że terapia behawioralna wymaga czasu i konsekwencji działania, a same leki, jeśli są stosowane, nie przynoszą pożądanego efektu bez wprowadzenia odpowiednich rozwiązań terapeutycznych w postępowaniu z psem lub kotem.
Pierwsza część artykułu ukazała się w MW 9/2012.
