Okulistyka
Nagłe nabyte zwyrodnienie siatkówki w oparciu o przypadki kliniczne
lek. wet. Anna Cisło-Pakuluk
lek. wet. Natalia Kucharczyk
Nagłe nabyte zwyrodnienie siatkówki (ang. sudden acquired retinal degeneration, w skrócie SARD) jest chorobą występującą u psów. Powoduje nagłą i nieodwracalną utratę wzroku na skutek upośledzenia funkcji elektrycznych siatkówki (1-6).
Summary
Sudden Acquired Retinal Degeneration on the basis of clinical cases
Sudden acquired retinal degeneration syndrome is a retinal disease of unknown cause. It is also termed toxic retinopathy or silent retina. The disease is unique for dogs. Some of the patients can suffer from general clinical signs of hyperadrenocorticism. A common sign of all cases is bilateral vision loss, which appears at different stages of disease. Blindness in an early stage of SARD typically is not accompanied by any ocular findings, especially in retinal layers. In the absence of fundoscopic abnormalities, ERG is required to detect the disease.
Key words: SARD, dog, ERG
Przyczyny
Etiologia SARD do tej pory nie jest wyjaśniona. Mechanizm nagłej utraty wzroku pozostaje nieznany. Podjęto próby porównania SARD u psów z retinopatią, która pojawia się u ludzi w przypadkach raka drobnokomórkowego płuc (10, 11). U ludzi chorych na raka drobnokomórkowego płuc może dochodzić do nagłej utraty wzroku. Przyczyną nagłej obustronnej utraty wzroku u ludzi w takich przypadkach jest retinopatia. Retinopatia towarzysząca rakowi drobnokomórkowemu płuc u ludzi należy do zespołu objawów paranowotworowych, które rozwijają się w przebiegu tego rodzaju nowotworu. Inne objawy zespołu paranowotworowego u ludzi w przypadkach raka drobnokomórkowego płuc to:
- zespół Lamberta-Eatona
- zwyrodnienie móżdżku
- zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego
- neuropatie czuciowe.
Dowiedziono, że wszystkie wymienione wyżej objawy zespołu paranowotworowego u ludzi, łącznie z retinopatią przypominającą retinopatię w przebiegu SARD u psów, mają podłoże autoimmunologiczne. Dlatego podejrzewano, że w etiologii SARD u psów procesy autoimmunologiczne również odgrywają ważną rolę. Podjęto więc analogiczne badania, które porównywały retinopatię paranowotworową u ludzi z SARD u psów. U psów z SARD nie wykryto jednak podobnego zespołu paranowotworowego ani nie potwierdzono obecności autoprzeciwciał skierowanych przeciwko antygenom siatkówki (12, 13).
Postulowano też udział nieprawidłowej syntezy melaniny i jej metabolizmu w nabłonku barwnikowym siatkówki (RPE), co miałoby wpływać na fagocytozę fotoreceptorów zewnętrznego segmentu i prowadzić do procesów zwyrodnieniowych. Na rozpoczęcie tych procesów mogłyby mieć wpływ hormon adrenokortykotropowy (ACTH) i melanotropowy (MSH) (14).
