Śmiertelne zapalenie skóry obwodowych odcinków kończyn bulterierów

Zwierzęta, które przeżyją do około roku, są w przybliżeniu dwukrotnie mniejsze od innych osobników z miotu. Młode psy cierpiące na tę chorobę są najczęściej bardziej agresywne niż rodzeństwo, ale z czasem aktywność ich stopniowo spada i w wieku około 18 miesięcy stają się apatyczne (10).

Ryc. 4. Kończyna piersiowa u chorego psa. Widoczna deformacja pazura palca pierwszego.

Rozpoznawanie

W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić pęcherzycę liściastą, dermatozy cynkozależne, dermatofitozy, nużycę oraz metaboliczną martwicę naskórka. Objawy kliniczne choroby są dosyć charakterystyczne. Na śmiertelne akrodermalne zapalenie skóry wskazuje pojawianie się objawów opisanych powyżej (nadmiernego rogowacenia, zmian dotyczących dalszych odcinków kończyn, trudności w pobieraniu pokarmu, zahamowania rozwoju) u młodego (do 12. tygodnia życia) bulteriera, zwłaszcza białego.

W badaniach laboratoryjnych u części zwierząt stwierdzana jest niedokrwistość (obniżenie liczby erytrocytów, hemoglobiny i hematokrytu) (8). U chorych psów często występuje leukocytoza, głównie ze wzrostem liczby granulocytów, niekiedy limfopenia i monocytoza. Leukocytoza jest efektem wtórnych zakażeń bakteryjnych, dotyczących przede wszystkim skóry. W badaniach biochemicznych surowicy krwi zwykle nie stwierdza się odstępstw od normy zarówno w profilu nerkowym, jak i wątrobowym. Oznaczenie stężenia cynku w surowicy nie ma dużej wartości diagnostycznej, ponieważ jest ono obniżone tylko u części zwierząt, a według nowszych badań jest ono prawidłowe.

Ryc. 5. Kończyny miedniczne u psa z poprzednich rycin. Widoczne nadmierne rogowacenie oraz łuski ściśle przylegające do skóry na śródstopiu obydwu kończyn.

Rozpoznanie można potwierdzić, wykonując badanie histopatologiczne skóry. Wycinki należy pobrać z miejsc z wyraźnymi zmianami w postaci nadmiernego rogowacenia. Podczas biopsji trzeba uważać, by nie uszkodzić łusek i strupów. W preparatach stwierdza się najczęściej parakeratyczną hiperkeratozę, możliwe jest powstawanie nadżerek i owrzodzeń. Ponadto obserwuje się średniego stopnia akantolizę oraz zapalenie okołonaczyniowe. W keratynocytach obecne jest zwyrodnienie wodniczkowe. W związku z powszechnymi wtórnymi zakażeniami w warstwie rogowej często stwierdzane są bakterie i drożdże. W naskórku możliwy jest naciek złożony z granulocytów obojętnochłonnych tworzących krosty. W skórze właściwej najczęściej nie ma zmian. Jedynie w nielicznych przypadkach obecny jest niewielkiego stopnia naciek złożony z limfocytów, makrofagów, komórek plazmatycznych i granulocytów obojętnochłonnych (3). Podobne objawy histopatologiczne stwierdza się w dermatozach cynkozależnych i metabolicznej martwicy naskórka, o czym należy pamiętać przy ustalaniu rozpoznania.

Jak dotychczas nie ma opracowanych testów genetycznych pozwalających na rozpoznanie choroby. Badania nad tym są jednak prowadzone (http://www.genetics.unibe.ch/research/documents_dogs/lethal_acrodermatitis_lad_in_the_bull_terrier_and_miniature_bull_terrier/index_eng.html).

Rokowanie i leczenie

Rokowanie jest złe. Leczenie przyczynowe nie istnieje i podawanie cynku nie przynosi tu efektów (1, 5, 9, 10). Brak reakcji na podawanie cynku odróżnia chorobę od dermatoz cynkozależnych, w których przebiegu suplementacja tego pierwiastka powoduje poprawę (12). Wtórne zakażenia bakteryjne i grzybicze należy leczyć zgodnie z powszechnymi zasadami. Pomocne może być również stosowanie szamponów o właściwościach keratoplastycznych i keratolitycznych. Wyleczenie powikłań może przynieść nieznaczną poprawę stanu skóry. Nie wpływa jednak na zmniejszenie nadmiernego rogowacenia i na zmiany dotyczące opuszek kończyn, będące przyczyną znacznej bolesności i kulawizny. Choroba jest nieuleczalna i zwierzęta poddawane są eutanazji. Średni czas przeżycia psów dotkniętych chorobą wynosi około 7 miesięcy i jedynie wyjątkowo zwierzęta dożywają 18. miesiąca (opisywano nieliczne psy, które przeżyły do 3. roku życia) (3). Zwierząt, u których wiadomo, że mogą przenosić geny choroby, nie należy przeznaczać do dalszego rozrodu.