BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Prawo, pieniądze, psychologia
Czy wypalenie zawodowe to syndrom naszych czasów?
dr hab. prof. nadzw. Alicja Gałązka
Wypalenie zawodowe nazywane jest chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Dotyka coraz liczniejsze grupy zawodowe i zaczyna dziś osiągać rozmiary epidemii. Pracownicy wszystkich szczebli, zarówno wykonujący pracę fizyczną, jak i umysłową, czują się w swoim miejscu pracy zestresowani, niepewni, niezrozumiani, niedoceniani i coraz bardziej wyobcowani. Czy to kwestia trudniejszych warunków pracy, czy naszej mniejszej odporności emocjonalnej?
Czym jest syndrom wypalenia zawodowego?
Syndrom wypalenia zawodowego to stan fizycznego i psychicznego wyczerpania pracą zawodową – zespół objawów powstających w wyniku przeciążenia emocjonalnego oraz fizycznego, będących skutkiem działania długotrwałych negatywnych uczuć rozwijających się w związku z obciążeniami zawodowymi. Wypalenie zawodowe jest zwykle definiowane jako psychologiczny zespół wyczerpania, depersonalizacji oraz obniżonego poczucia własnych dokonań, występujący u osób pracujących z innymi ludźmi w zawodach wymagających intensywnych kontaktów interpersonalnych o dużym zaangażowaniu emocjonalnym. Dużą grupę stanowią pielęgniarki, lekarze, w tym lekarze weterynarii, psychologowie, nauczyciele, trenerzy i pedagodzy. Wyczerpanie emocjonalne odnosi się do poczucia danej osoby, że jest nadmiernie obciążona emocjonalnie, a jej możliwości emocjonalnego reagowania zostały w znacznym stopniu uszczuplone.
Wypalenie zawodowe powstaje jako konsekwencja wystąpienia określonych czynników leżących zarówno po stronie człowieka zaangażowanego w pracę, jak i po stronie organizacji generującej presję czasową. Czynniki te często nakładają się i intensyfikują, tworząc specyficzny mechanizm sprzyjający wypaleniu zawodowemu. Wypalenie zawodowe jest zjawiskiem opisywanym przez badaczy od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Początkowo łączono je jedynie z zawodami grup społecznych związanych z niesieniem pomocy, wsparcia. Obecnie już wiemy, że syndrom wypalenia zawodowego może być diagnozowany u przedstawicieli wszystkich zawodów wymagających dużego zaangażowania emocjonalnego, poznawczego i społecznego.
Pojęcie wypalenia zawodowego wprowadzone zostało przez amerykańskiego psychiatrę H.J. Freudenberga. Jako pierwszy opisał on syndrom wypalenia charakteryzujący się poczuciem psychicznego i fizycznego wyczerpania, niecierpliwością oraz nadmierną skł...
Przyczyny wypalenia zawodowego są bardzo indywidualne, niemniej jednak badania nad tym problemem umożliwiły wyodrębnienie szeregu czynników zwiększających ryzyko wypalenia. Są to zarówno elementy związane z osobą pracownika, jego osobowością, spos...