Duże zwierzęta: żywienie
Żywienie a biegunki u cieląt
lek. wet. mgr inż. zoot. mgr biol. Adam Mirowski
Nowo narodzone cielęta są bardzo podatne na choroby przewodu pokarmowego. Wynika to z niedojrzałości układu immunologicznego i jelit. Cielęta są narażone na różne zarazki, zwłaszcza w przypadku nieodpowiednich warunków zoohigienicznych. Ich organizm nie jest jeszcze przystosowany do nowego środowiska, co zwiększa ryzyko choroby. Biegunki stanowią jeden z największych problemów w odchowie cieląt. Powodują upośledzenie wzrostu i przyczyniają się do zwiększenia śmiertelności.
SUMMARY
Importance of nutrition in the prevention of calf diarrhea
Neonatal calves are very susceptible to gastrointestinal diseases. Diarrhea is one of the most challenging problems in calf-rearing, impairing growth and increasing mortality. Feeding adequate quantity of good-quality colostrum is the first step in prevention of neonatal calf diarrhea. Risk factors for calf diarrhea include failure of passive transfer, microbiological contamination of colostrum and milk, inappropriate hygiene, overfeeding, improper feeding technique and nutritional deficiencies, especially with regard to some vitamins and trace elements. Some feed additives, especially probiotics and prebiotics, may be useful in the prevention of calf diarrhea.
Key words: calf diarrhea, nutrition, prevention
Pierwszym krokiem w zapobieganiu biegunkom u cieląt jest podanie odpowiednich ilości wysokiej jakości siary. Musi to nastąpić w ciągu pierwszej doby życia. Im wcześniej rozpocznie się jej podawanie, tym lepiej. Cielęta pozbawione siary wolniej rosną i częściej mają biegunki, które powodują zwiększenie śmiertelności. Korzystny wpływ siary na noworodki wynika przede wszystkim z obecności immunoglobulin. Cielęta pijące siarę bogatą w immunoglobuliny mogą szybciej rosnąć w pierwszych dniach życia. W przypadku wystąpienia biegunki zazwyczaj trwa ona krócej i jest łagodniejsza (19).
Nowo narodzone cielęta powinny pobrać co najmniej 150 g immunoglobulin G (IgG). Zapewnienie cielętom odpowiednich ilości IgG ma na celu uzyskanie prawidłowej odporności biernej (2). Niedobór immunoglobulin zwiększa ryzyko biegunki. W pewnych badaniach biegunka wystąpiła u prawie 30% cieląt, u których stężenie IgG w surowicy krwi w 24. godzinie życia wynosiło mniej niż 10 g/l. Odsetek ten był mniej więcej dwa razy mniejszy wśród cieląt z wyższym stężeniem IgG (21). Immunoglobuliny obecne w siarze mogą chronić przed biegunką również po podaniu ich starszym cielętom. Wykazano, że cielęta pojone preparatem mlekozastępczym z dodatkiem immunoglobulin (10 g IgG w postaci sproszkowanej siary, podawane dwa razy dziennie przez pierwsze dwa tygodnie życia) rzadziej mają biegunki, pobierają więcej paszy treściwej i mają wyższe przyrosty masy ciała. Ochronne działanie siary może wynikać też z obecności innych substancji biologicznie czynnych, które wpływają na rozwój błony śluzowej jelita (1).
